Dün Musul’un 5 büyük mahallesinde IŞİD’e karşı silahlı isyana giriÅŸenlerle çıkan çatışmada ez az 20 Musullu öldürülmüştü. Çatışmaların düşük yoÄŸunlukla bugün de sürdüğü öğrenildi.
Musul İsyanının Nedenleri
IŞİD için 2015 kötü geçmiÅŸti. GerileyiÅŸ 2016’da da sürüyor. 2 yıl öncesine kadar Irak’ın %40’ını kontro
l eden IŞİD, bugün ülkenin sadece %15’ine hakim.
Irak ordusunun 27 Aralık’ta baÅŸlattığı Ramadi operasyonu yaklaşık 5 gün içerisinde sonuçlandı ve Ramadi, Irak ordusunun eline geçti. Ramadi’nin kaybedilmesi IŞİD için basit bir toprak kaybının çok ötesinde ÅŸeyler ifade ediyordu. Çünkü Ramadi bir petrol bölgesi. Bölgenin kuzey kırsalında petrol rafinerisi bulunuyor.
IŞİD böylece Ekim 2015’te kaybettiÄŸi petrol bölgesi Beyci’nin ardından, Ramadi’yi de kaybetmiÅŸ oldu. Sadece 2014 yılı içerisinde gerçekleÅŸen hava saldırılarında IŞİD’in petrol üretimi günlük 70 bin varilden 20 bin varile düşmüştü. Yeni kaybettiÄŸi topraklarla birlikte IŞİD’in petrol gelirleri 10 bin varil düzeyinde seyrediyor. Bu büyük bir düşüş!
Bunları anlatıyoruz çünkü Musul’daki isyanla IŞİD’in mali kaynaklarının kuruması arasında doÄŸrudan baÄŸ var. Musul’daki isyanın en büyük nedenlerinden biri, IŞİD’in Musullulardan zekat adı altında topladığı haraçlar. IŞİD Musullardan haraç topluyor çünkü IŞİD’in maddi gelirler baÄŸlamında beli büküldükçe halka yönelik cendereyi arttırıyor. Bakın, Kürdistan Yurtseverler BirliÄŸi Musul Sorumlusu Gıyar Surçi ne diyor: “IŞİD teröristleri halka çok zulmediyor. Zekat ve vergi adı altında halktan haraç topluyor. YaÅŸam ÅŸartları oldukça zorlaÅŸmış durumda. Malların fiyatı yüksek düzeyde ve halkın gelir kaynakları da kurudu. Musul halkı bu nedenle örgüte isyana kalkıştı.”
Tüm bunların yanında IŞİD’i “çekici” kılan “sosyal devlet” uygulamalarının da sekteye uÄŸradığını söylemek lazım. Yani IŞİD’in bedava saÄŸlık hizmetinden kamu hizmetlerinin ücretsiz yürütülmesine kadar izlediÄŸi politikalar yukarıda sözünü ettiÄŸimiz maddi kayıplar nedeniyle belirli ölçülerde sürdürülemez oluyor.
Ä°syanların diÄŸer nedeni, IŞİD’in “yenilmezlik mitini” yitirmiÅŸ olması. BilindiÄŸi gibi IŞİD’in temel probagandası, Allah’ın her daim kendilerinin yanında olduÄŸu ve “Allah’ın ordusunun” asla yenilmeyeceÄŸi üzerine kurulu. Bu politika özellikle belirli bir Sünni nüfus nezdinde karşılık buluyordu; ancak Kobanê yenilgisiyle baÅŸlayan süreç bugün neredeyse her noktada IŞİD’in gerilemesini beraberinde getiriyor. ABD’nin istihbarat raporlarını açıklayan Beyaz Saray sözcüsü Josh Earnest, IŞİD’in militan sayısının 31 bin 500’den 25 bine indiÄŸini açıkladı. Suriye’de ve Irak’ta IŞİD’in toprak kaybı hızla artıyor. Ä°ÅŸte bu yenilmezlik zırhının yok olması, IŞİD’e destek veren halk kesimlerinde hatta militanlarında dahi kafa karışıklığına yol açtı.
Gelelim Musul isyanının üçüncü nedenine… Musul halkının yaÅŸam biçiminin IŞİD tarafından sürekli sınırlandırılması, halkın sabrını her geçen gün zorluyor. Musul halkı geçmiÅŸte ÅŸeriatla yönetilmiyordu. IŞİD geldikten sonra müzikten spora, sigaradan içkiye kadar her ÅŸeyi yasakladı. Gençler sokakta rahatla yürüyemiyor. Ä°nsanlar en küçük “hatalarında” en ağır ceza yöntemleriyle infaz ediliyorlar. Musullu gençler diÄŸer coÄŸrafyadaki gençler gibi yaÅŸamak istiyor. Musullu kadınlar düşüncelerinin ve bedenlerinin örtülmesine tahammül edemiyor. Uzun lafın kısası çarÅŸaftan görünen parmak ucuna, gizlice izlenen spor maçına verilen ağır cezalar isyanın belirleyici nedenleri arasında yer alıyor.
Ä°ÅŸte bu nedenlerle halk Musul’da “artık yeter” dedi. Ä°syan dalgası yayılır mı bunu kestirmek zor. Zira insanlar haklı olarak korkuyorlar. IŞİD’in isyanlara karşı vereceÄŸi karşılık biber gazı olmayacak. Musul’da doÄŸrudan en ağır silahlarla halka saldırdıkları gibi olası diÄŸer isyan bölgelerinde de aynı karşılığı vereceklerdir. Ancak tarih, halkların canına tak ettiÄŸi süreçlerde kurÅŸunların vız geldiÄŸini bizlere gösterdi. 1970’lerde alanlara 1 milyon kiÅŸiyle çıkan Irak halkından bahsediyoruz, bunu da unutmamak lazım. Ä°syan dalgasının geliÅŸmesi ve geniÅŸlemesi sürpriz olmaz.
bolsevik.org
