Suriye'de İç Savaşın GidiÅŸatını Belirleyecek 4 GeliÅŸme – V.U. Arslan

• About
• Latest Posts

Sosyalist Gündem

Latest posts by Sosyalist Gündem (see all)

• Zorunlu bir Cevap: Nepal Deneyimi Işığında Maoizm ve Sürekli Devrim – V. U. Arslan - Ekim 29, 2025
• Ä°nsan Neden Çok Parası Olsun Ä°ster? – Davud Caner B. - Ekim 29, 2025
• Kıbrıs Seçimleri: Erhürman Müdahalelere RaÄŸmen Kazandı! - Ekim 20, 2025

Suriye İç Savaşı, emperyalist ve alt emperyalist güçlerin dahil olduÄŸu bir vekalet savaşı olarak uzadıkça uzadı. Tam bir taraf üstünlük saÄŸlıyordu ki yenilgiyi göze alamayacak kadar Suriye’ye “yatırım” yapmış diÄŸer emperyalist kanat daha derin müdahalelerle iÅŸe karışıyor ve iç savaÅŸ yeni bir dengeye ulaÅŸarak uzamaya devam ediyordu.  

Bu tarz müdahalelerden en etkilisini geçtiÄŸimiz yıl Rusya yapmıştı. Ä°dlib’i tümden kaybeden Esad cephesinde iÅŸler hiç iyi gitmiyordu ki Rusya bizzat devreye girerek dengeleri deÄŸiÅŸtirdi. Rus müdahelesi ile toparlanan Esad yönetimi ayakta kaldığı gibi taarruza geçiyordu. ABD sahada YPG dışında gerçek güvenilir bir müttefik bulamamanın sıkıntısını yaÅŸarken baÅŸta RTE Türkiyesi olmak üzere Körfez krallıkları cihatçıları tam gaz desteklemeye devam ediyor. 

2016 yaz aylarında Halep’in Esad birliklerince kuÅŸatılması, TSK’nın Kürt koridorunu engellemek için ÖSO eliyle Suriye içerisine bizzat girmesi, IŞİD‘in Musul’dan sürülmesinden sonra sıranın Rakka‘ya gelecek olması ve beklenen ABD baÅŸkanlık seçimlerinin neticelenecek olması gibi durumlar, önümüzdeki aylarda Suriye’de dananın kuyruÄŸunun kopması anlamına gelebilir. 

Bu çerçevede iç savaşın kaderini belirleyecek 4 gelişmeyi şu şekidle sıralayabiliriz:

1) Halep Savaşı: Esad Hizbullah, Ä°ran güdümlü Iraklı ve Afganistanlı Şii milisler desteÄŸi ve Rus hava saldırıları sayesinde Halep’in doÄŸu bölgesinde yaklaşık 2 aydır kuÅŸatmayı sürdürüyor. Bu kuÅŸatma süresince Halep’in doÄŸusunda bazı bölgeler ele geçirilse de esas baÅŸarı isyancıların çözülmesi ve isyancıların pazarlıkla Halep’in doÄŸusundan tahliye edilmesiyle saÄŸlanacaktı. Hatta Putin’in El Bab karşılığında RTE’den El Nusra için bu sözü aldığı iddia edildi. DiÄŸer taraftan kendi yandaÅŸları ve ideolojisi açısından çok büyük bir ihanet anlamına gelecek böyle bir çekilmeyi Nusra’nın asla kabul etmeyeceÄŸi gün gibi ortadaydı. DiÄŸer taraftan El Kaide’nin Suriye kolu olan Nusra‘yı basitçe RTE’nin bir piyonu gibi görmek baÅŸtan yanlıştı. Nitekim Nusra bırakın çekilmeyi kuÅŸatma altındaki bölgeden çıkmaya çalışan sivillere bile engel oldu.

Halep’te Putin’in beklediÄŸi çözülme gerçekleÅŸmediÄŸi gibi cihatçılar kuÅŸatmayı kırmak için Halep’in batısına karşı topyekün saldırıya giriÅŸtiler. EÄŸer kuÅŸatma uzun soluklu olacak ÅŸekilde kırılırsa bu, cihatçılara savaşı uzatmak için büyük bir enerji saÄŸlayacaktır. Bu durumda askeri açıdan ilerleyemeyen Esad’ın ve müttefiklerinin eli diplomasi alanında oldukça zayıflayacak ve hatta Esad’ın iktidardan inmesi Ruslar için bile pazarlık konusu haline gelecektir. DiÄŸer taraftan cihatçıların taarruzu kuÅŸatmayı kırmayı baÅŸaramazsa moraller bozulacak ve Halep’in doÄŸu mahallelerinde isyancılar üzerindeki basınç olaÄŸanüstü ÅŸiddetlenecektir. Yine de kuÅŸatma altında bile olsa şehir savaşının getirdiÄŸi avantajlarla cihatçılar uzun bir süre direnebilirler. Bu durumda Esad ve Rusya uzayacak bir ÅŸehir savaşı yerine doÄŸu mahallerindeki çözülmeyi kovalayacaktır.

Halep Savaşı’ndan gelen son haberler, cihatçıların Halep’in batısında kuÅŸatmayı kırmak için önemli mevziler kazandığı yönünde. Ama kesin sonucun ortaya çıkması haftalar alabilir. 

2) Al Bab Savaşı: Bu savaşın sonucu Rojava’nın kaderini belirleyeceÄŸi gibi Türkiye’nin de kaderini çizebilir. EÄŸer Fırat Kalkanı Operasyonu’nda ÖSO ve cihatçılar Al Bab’ı alırsa Rojava’nın birleÅŸmesi engellenmiÅŸ olacak. Bu da Kürt ulusal davasının ağır bir darbe alması ve Rojava’daki kazanımların kolunun kanadının kırılması demek. Türkiye cephesinde ise seferden zaferle dönen padiÅŸah havalarına bürünecek olan RTE artan popülaritesini baÅŸkanlık referandumunda skora çevirmeye çalışacak. Tersi durumda yani El Bab’ın ele geçirilememesi durumunda da iÅŸler ters gitmeye baÅŸlayacak ve bu durumda ortaya çıkması çok muhtemel olan kötü sürprizlerden sonra referandum RTE için iyiden iyiye tehlikeli hale gelecek. 

Al Bab Savaşı’nda son durum, iÅŸlerin RTE için ters gitmeye baÅŸladığını gösteriyor. En baÅŸta YPG önderliÄŸindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Afrin Kantonu’ndan doÄŸuya doÄŸru ilerliyor. YPG ÖSO’nun önünü kesmekle kalmıyor, bazı köyleri ÖSO’dan zorla ele geçiriyor. Ãœstüne üstlük Esad’a baÄŸlı helikopterlerin YPG ile savaÅŸan ÖSO’cuları bombalaması da rejimin meseleye müdahil olacağını ortaya koyuyor. TSK’ya ait uçakların Suriye hava sahasına girdiklerinde düşürüleceÄŸi yönündeki tehditler de RTE’nin planları için ciddi bir soru iÅŸareti. Zira Esad ile Putin’in müttefikliÄŸi  bir yana RTE’nin cihatçıları geri çekmek konusunda hiçbir ÅŸey yapmaması ya da yapamaması nedeniyle Putin RTE’ye çok ağır bir fatura çıkarabilir. Yani TSK’ye ait uçaklar Rusların da baskısıyla Suriye’den dışarı atılır, tersinden Esad hava gücü YPG’ye destek atabilir ve ÖSO karşısında ilerleyen YPG Al Bab’a ulaÅŸabilir. RTE için kabus senaryosu bu. Yani Putin istediÄŸi takdirde RTE’nin canını ciddi ölçüde yakabilecek durumda. Bir defa bataklığa girdiysen hangi yırtıcı hayvanlara yem olacağını önceden kestiremezsin.

3) Cihatçılara MANPAD Verilmesi : MANPAD (Man-portable air-defense systems) omuzdan fırlatılabilen uçaksavar füzesi anlamına geliyor. EÄŸer cihatçıların eline bu füzelerden geçerse Rus ve Suriye hava araçları düşmeye baÅŸlayacaktır. Bu da cihatçıları darbelemede çok önemli bir rol oynayan hava üstünlüğünün sonlanması anlamına gelebilir. SSCB‘nin Afganistan iÅŸgalinde ABD’liler bu askeri kapasiteyi cihatçılara vermiÅŸlerdi ve Sovyet helikopterleri düşmeye baÅŸlayınca Afganistan‘daki SSCB iÅŸgalinin hezimeti kesinlik kazanmıştı. 

Tarih bir kez daha tekerrür eder mi? Bu sefer durum epey farklı, çünkü ABD ve koalisyon uçakları da Suriye’de aynı füzelerin gazabına uÄŸrayabilir. Cihatçılar her ne kadar baÅŸ düşman olarak Esad, Rusya ve Ä°ran’ı görse de Nusra gibi daha radikalleri koalisyon uçaklarını vurmak konusunda tereddüt yaÅŸamayacaktır. Bu korku yüzünden MANPAD’ler ÅŸimdiye kadar devreye sokulmadı, ama Esad kazanımlarını derinleÅŸtirirse dengeleri yeniden deÄŸiÅŸtirmek isteyenler çıkacaktır. 

4) Iraklı Åžii Milislerin Suriye’ye Geçmesi: Irak’ta IŞİD ile savaÅŸarak bilenmiÅŸ 300 bini aÅŸkın Åžii milis gücü bulunuyor. Musul’un yakın zamanda düşeceÄŸini hesaplarsak IŞİD’in Irak’ta yenildiÄŸinden söz edebiliriz. Bu durumda iÅŸsiz kalacak olan milislerden binlercesinin ve hatta on binlercesinin Suriye’ye kaydırılması iç savaşın gidiÅŸatını kökten bir ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirecektir. Halihazırda Suriye’de binlerce Åžii milis gönüllü olarak savaşıyor. Buna ilave olarak gelecek yeni kuvvetler askeri personel sıkıntısı çeken Esad’ın her cephede güçlü taarruzlar baÅŸlatmasını saÄŸlayabilir. Motive savaşçıların iç savaÅŸta ne kadar etkin olacağını Hizbullah ortaya koymuÅŸtu. Iraklı Åžii savaşçıların da böyle bir niteliÄŸi var. DiÄŸer taraftan her zamanki gibi meseleyi karmaşık hale getiren hususlar da mevcut. IŞİD’in ÅŸehirlerdeki kontrolünün bitmesi ve tekrardan bir gerilla örgütüne dönmesi neticesinde Irak’ta BaÄŸdat ile Kürdistan Bölgesel Yönetimi arasındaki çekiÅŸmelerin sıcak çatışmaya dönüşmesi ihtimali oldukça güçlü. Nitekim iki taraf arasında bu yıl Tuzhurmatu‘da büyük çaplı çatışmalar yaÅŸanmış ve bu çatışmalar IŞİD tehlikesi ortamında güçlükle durdurulmuÅŸtu. Nitekim tartışmalı Kerkük ÅŸehri gibi çok daha kritik bölgeler topyekün savaÅŸ riski yaratacak, bu da Åžii milis kuvvetlerinin Irak’ta iÅŸinin bitmediÄŸi anlamına gelecek. Ama ÅŸu da bir gerçek ki Åžii milislerin küçük bir bölümünün bile Suriye’ye gönderilmesi iç savaş dengelerini yerinden oynatmaya yetecektir.