İnfografik | Türkiye'nin Borç Yükü Katlanıyor

Ekonomik darboğaz Türkiye ekonomisini sıkıştırıyor. Dolar bazında alınan ve hem dövizin yükselmesi ile hem de TL’nin dünyada en çok değer kaybeden para birimi olması ile birlikte ekonominin borç yükü katlandı.

2002’de AKP iktidara geldiğinde 23 milyar dolar olan brüt dış borç stoku bugün 416 milyar dolar.Bu borcun da dörtte üçü özel sektöre ait.Yani AKP’nin borçsuz ekonomi iddiası doğru değil. Semayenin yatırımlarını döviz üzerinden gerçekleştirme ve dünya piyasası ile tam entegre etme iddiası bugünün tablosunu yarattı.Üstelik özel sektör böylesine bir borca karşılık üretime, sanayiye değil rant ve kısa erimli karlar vadeden bir ekonomiye yönlendirildi. Dolayısıyla ortada üretim yani ekonomiyi çevirebilecek bir temel yok. Üstelik özel sektörün dış borcu devlet garantisi altında. Yani, ödenemezse bunların tamamı kamu bütçesinden karşılanacak.

 

TÜİK’in büyüme rakamlarını manipüle etmek için 2014 bazlı yeni bir seri açıklamasının akabinde göstergeler halen AKP’nin istediği düzeyde değil.Yeni seriye göre borçlar yeniden hesaplandığında tablo şöyle: brüt dış borçlar yüzde 34 düzeyinden, özellikle 2011’den sonra hızla artarak, bugün yüzde 50’nin üzerine çıktı.

Bugün özel sektörün 300 milyar dolarlık dış borcunun yanı sıra 400 milyar dolarlık da iç borcu bulunuyor. Önümüzdeki 12 ay içinde Türkiye 165 milyar doların üstünde dış borç ödemesi yapacak.

 

Finans-dışı kesimin döviz pozisyon açığı 210 milyar dolar gibi rekor ve korkutucu bir seviyede.Bunun anlamı şudur: finans sektörü dışındaki özel sektörün varlıkları, finansal yükümlülüğünü karşılayamıyor. Dolar ve Euro’daki büyük sıçrama bu açığı giderek derinleştiriyor.

 

AKP’nin 2011 yılındaki “İstikrar sürsün, Türkiye büyüsün” sloganından bu yana işler epey değişti. Artık büyüme değil küçülme rakamlarından söz ediliyor. TÜİK’in son açıkladığı rapora göre dar tanımlı resmi işsizlik oranı %11.8’e ulaştı. “İstikrar”ın emaresi okunmazken kişi başına düşen dış borç da, hane halkalarının geçim derdi içinde yüklendiği borç da kat be kat artmış bulunuyor. 2002’de kişi başına dış borç 1900 doların altındayken, bugün 5300 doların üstünde. Tüketici borçları da aynı dönemde dolar bazında tam 40 kat artmış bulunuyor.