Otomotiv Sektöründe Uluslararası Kriz: Fatura Emekçilere! – Denizhan Eren
Otomotiv sektöründe krizin etkileri kendisini uluslararası çapta gösteriyor. Sektör salgın öncesi dönemde bile genel olarak iyi durumda değildi ve 2020 yılının parlak geçmeyeceği bekleniyordu. Pandemiyle birlikte krizin etkileri katlanarak büyüyor ve emekçilere yönelik saldırılar hız kazanıyor.
Avrupa Birliği ülkelerinde 2008’de başlayan durgunluktan sonar sektörün toparlanması neredeyse on yıl sürmüştü. General Motors gibi otomotiv devlerinin batışa sürüklendiği ABD’de ise sektörün pazarını toparlaması yaklaşık beş yıl sürerken; satışlar 2015’ten bu yana stabil kaldı. Çin’deki patlayıcı büyüme başlangıçta sektörü telafi etmeye yardımcı oldu, ancak satışlar 2018’den beri düşüş eğiliminde. Salgından sonra sektörde dünya çapında çalışan 8 milyon insanı etkileyebilecek yeniden yapılanma planları yapılıyor.
Fransız şirket Renault bu örneklerden biri. Şirketin satışları geçen yıl % 3, 2020 yılının ilk üç ayında % 25 düşmüştü, Nisan’da salgın etkisiyle daha da fazla düşüş yaşandığı belirtiliyor. Renault, satışlarda yaşanan düşüş nedeniyle 1,8 milyar euroluk bir maliyet azaltma planı yaparken ve 4.600’ü Fransa’da olmak üzere dünya genelinde 15.000 işçiyi işten atma planları yapıyor. Buna ek olarak şirket tarafından sahip oldukları altı tesisin daha olası maliyetleri düşürmek için inceleme altında olduğu belirtiliyor.
Şirketin emekçilerin işlerine yönelik saldırılarına karşı emekçiler cephesinde ise tepkiler büyüyor.
Binlerce işçi Cumartesi günü Kuzey Fransa’daki Renault fabrikasının dışında toplanarak işten çıkarma kararını protesto ettiler. Sendikalar, Renault’nun koronavirüs pandemisi tarafından şiddetlenen bir nakit krizinden kurtulmasına yardımcı olmak için tasarlanan kesintiler üzerine Renault’a bağlı Maubeuge şirketinde protestoya 8.000 kişinin katıldığını söyledi.
Önlem almak için bütçe kesintisiyle birlikte, Renault küresel üretim kapasitesini 2024 için belirlediği 4 milyon’dan 3,3 milyon araca düşürmeyi planlıyor, küçük kamyonetler veya elektrikli arabalar gibi alanlara daha fazla odaklanmayı planlıyor. Mühendislik gibi alanlarda taşeron sayısı ve kullandığı bileşen sayısını, Romanya ve Fas’taki genişleme planlarını dondurup dünya çapında şanzıman üretimini azaltarak maliyetleri düşürmesi bekleniyor.
Fransa Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire, Cuma günü yaptığı açıklamada, koronavirüs salgını nedeniyle ciddi finansal sorunlar yaşayan Renault’nun yardım almadığı taktirde batabileceğini söyledi. Acil şekilde harekete geçilmesi gerektiğini ifade eden Le Maire, her şeye rağmen yönetim kurulu başkanı Jean-Dominique Senard’ın yeni bir strateji geliştirmeye çalıştığını ve Fransız hükümetinin tam desteğini arkasına aldığını belirtti. % 15’i Fransız devletine ait olan Renault iflas etmemek için hükümetle 8 milyar avro tutarında bir krediyle için görüşmeler yapmaya başladı.
Başka bir ünlü otomotiv markası olan Nissan’da, Renault ile aynı şekilde düşen satışlar ve artan kayıplar nedeniyle üretimi düşürüyor. Şirket, Ocak ve Nisan ayları arasında dünya çapında araç satışlarının, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre % 31,1 azaldığını açıkladı. Geçen hafta Perşembe günü Nissan son mali yılda 6.2 milyar dolar net zarar açıklarken; bunun son on yıldaki en kötü tablo olduğu belirtiliyor.
Şirket aynı gün mevcut otomobil ve kamyon modellerinin çeşitliliğini azaltma planlarını da özetledi. Önümüzdeki birkaç yıl içinde model olarak daha çok elektrikli araçlara ve spor arabalara odaklanarak model sayısının 69’dan 55’e düşürüleceği söylendi.
Şirketin Barselona fabrikasının yaklaşık 2.800 iş kaybı ile kapanacağı açıklanırken, bu durum emekçiler tarafından protestolarla karşılandı. Yüzlerce işçi toplanarak yanan lastiklerle fabrikanın çevresine barikat kurdular.
Fabrika ve yakındaki tesislerinde yaklaşık 3.000 işçi çalışırken; sendikalar fabrikayı kapama kararının dolaylı olarak yaklaşık 22.000 kişiyi etkileyebileceğini belirtti. İşçiler bu tehlikeye karşı daha önce üretime kısmen devam etmeyi amaçlayan çok uluslu bir sanayi planı talep etmek için süresiz bir grev başlatmışlardı.
Bu iki şirket dışında var olan tablo da parlak görünmezken, önümüzdeki süreçte emekçilere yönelik yeni saldırıların gerçekleşmesi muhtemel görünüyor.
COVID-19 salgını etkisiyle geçen yılın ilk 3 ayında Volkswagen otomobil satışları yüzde 25 düşüşle 1,1 milyona gerilerken, satış geliri 2,6 milyar Euro azalarak 19 milyar Euro’ya düştü. Faaliyet karı 481 milyon Euro’da kaldı.
Mercedes Benz’in otomobil ve hafif ticari araç teslimatlarının yılın Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 15 düşüşle 477 bin 378’e gerilediği belirtildi.
Salgının ağır darbe vurğu markalardan bir başkası Toyota. Japon üretici, bu yıl büyük gelir kaybı beklediğini açıkladı. Şirketten yapılan açıklamada, söz konusu dönemde grubun faaliyet karının % 79 kayıpla 500 milyar yene (4,65 milyar dolar) düşeceği bildirildi.
Bu tablo dünya çapında kapitalist krizin ve pandeminin etkisiyle birlikte artan işsizliğe yeni bir boyut ekleneceğini gösteriyor. Elbette yeni mücadeleler de kapıda bekliyor olacak.
