İstihdam Kalkanı Paketi: Köleliğe Bir Adım Daha!

Geçtiğimiz günlerde kıdem tazminatı reformu gündemde önemli bir yer tutarken, iktidarın yakın gelecekte meclise getirmeyi planladığı “İstihdam Kalkanı Paketi” emeğin esnekleştirilmesine ve çeşitli hakların gasp edilmesine yönelik düzenlemelerle birlikte birçok hay kaybına da zemin hazırlayacak bir içeriğe sahip.

Paket Neler Getiriyor?

• Paketle birlikte ücretsiz izin uygulaması üç ay daha uzatılıyor. İktidar bu uygulama karşılığında emekçilere günlük 37 TL işsizlik desteği başlatmıştı. 3 aylık uzatmayla birlikte emekçiler aylık 1177 TL gibi bir sefalet ücretine mecbur edilmeye devam edilecek.
• Pandemi sürecinde yapılan ücret desteği ve kısmı çalışma ödeneği ile birlikte işsizlik fonu gelirlerinin % 40 azaldığı ve 6 milyar TL’lik bir açık oluştuğu belirtilirken, iktidar bu açığı çalışan için brüt ücret üzerinden % 1, işveren için % 2 olan kesintileri iki katına çıkararak telafi etmeyi düşünüyor. Bu düzenlemeye patronlar işgücü maliyetini artıracağı gerekçesiyle karşı çıkıyor. Oysaki bugüne kadar ki tabloda işsizlik fonunun ekmeğini de büyük oranda kaynak aktarımlarıyla patronlar yedi.
• 25 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanlar için “belirli süreli iş sözleşmeleri iki yılı geçmemek üzere objektif bir koşul aranmadan işin niteliğine bakılmaksızın zincirleme olarak” yapılabilecek. İktidar medyası bu düzenlemeyle çalışanların “daha kolay” iş bulabileceğini belirtirken, işverenlere de daha esnek koşullarda istihdam olanağı sağlanacağı vurgulanıyor. Süslü sözlerin arkasında saklanan şey açık: Bu düzenleme özellikle genç ve yaşlı nüfusun ucuz işgücü olarak güvencesiz bir şekilde istihdam edilebilmelerinin önünü açmaktan başka bir şey getirmiyor. Böylelikle patronlar bu yaş gruplarındaki emekçileri canı istediğinde daha kolay bir şekilde işten atabilecek, bu şekilde çalışan emekçilerin kıdem ve ihbar tazminatı gibi sosyal ve ekonomik hakları da ortadan kaldırılmış olacak.
• Ayrıca pandemi sürecinde işten atılanlar normalleşme sürecinde işe geri alındığı takdirde devlet işveren üzerindeki işgücü maliyeti yükünü paylaşacak. Ayrıca ek istihdam sağlayan ve kayıt dışı çalışanları sigortalı olarak işe alan işverenlere yeni teşvikler getirilecek.

İktidarın ekonomi politikaları bugüne kadar işsizliği artırmak yerine daha da derinleştirdi. İktidar medyasında her seferinde olduğu gibi bugün de bu paketin istihdamı artıracağı propagandası yapılsa da bu o kadar kolay görünmüyor. İktidar ekonomik krizi çözebilmek için istihdam artırıcı önlemler almak yerine emekçileri ucuz krediler aracılığıyla borca boğarak tüketimi canlandırmaya, patronlara her gün yeni bir teşvik getirerek işten atmaların önünü kesmeye çalışıyor. Ancak krizin etkisiyle karları azalan patronların ilk el atacağı şey işgücü maliyetlerini düşürmek ve yeni işten atmaların kapısını aralamak olacaktır. Yeni paketle getirilen esnek çalışma biçimleri bunun önünü açıyor.

İktidarın kıdem tazminatını gasp etme planı da bu sürecin bir parçası. 12 Eylül’le birlikte başlayan emeğin esnekleştirilmesi, işçi sınıfının en temel iş güvensenin gasp edilmesi süreci AKP’nin saldırgan politikalarıyla daha da derinleşecektir. İşçi sınıfının neredeyse bir asırlık kazanımlarından kalan son kırıntıları da savunmak zorunda kalacağımız bir döneme giriyoruz. Gidişat işçi sınıfına mücadeleden başka bir seçeneğin kalmayacağını gösteriyor.