Latest posts by Sosyalist Gündem (see all)
- Kıbrıs Seçimleri: Erhürman Müdahalelere Rağmen Kazandı! - Ekim 20, 2025
- Kârlı Çıkan Kim? – GüneÅŸ Gümüş - Ekim 18, 2025
- Yunanistan Polisinden Filistin Eylemine Kanlı Saldırı - Ekim 8, 2025
Ekonomik darboÄŸaz Türkiye ekonomisini sıkıştırıyor. Dolar bazında alınan ve hem dövizin yükselmesi ile hem de TL’nin dünyada en çok deÄŸer kaybeden para birimi olması ile birlikte ekonominin borç yükü katlandı.
2002’de AKP iktidara geldiÄŸinde 23 milyar dolar olan brüt dış borç stoku bugün 416 milyar dolar.Bu borcun da dörtte üçü özel sektöre ait.Yani AKP’nin borçsuz ekonomi iddiası doÄŸru deÄŸil. Semayenin yatırımlarını döviz üzerinden gerçekleÅŸtirme ve dünya piyasası ile tam entegre etme iddiası bugünün tablosunu yarattı.Ãœstelik özel sektör böylesine bir borca karşılık üretime, sanayiye deÄŸil rant ve kısa erimli karlar vadeden bir ekonomiye yönlendirildi. Dolayısıyla ortada üretim yani ekonomiyi çevirebilecek bir temel yok. Ãœstelik özel sektörün dış borcu devlet garantisi altında. Yani, ödenemezse bunların tamamı kamu bütçesinden karşılanacak.
Â
TÜİK’in büyüme rakamlarını manipüle etmek için 2014 bazlı yeni bir seri açıklamasının akabinde göstergeler halen AKP’nin istediÄŸi düzeyde deÄŸil.Yeni seriye göre borçlar yeniden hesaplandığında tablo şöyle: brüt dış borçlar yüzde 34 düzeyinden, özellikle 2011’den sonra hızla artarak, bugün yüzde 50’nin üzerine çıktı.
Bugün özel sektörün 300 milyar dolarlık dış borcunun yanı sıra 400 milyar dolarlık da iç borcu bulunuyor. Önümüzdeki 12 ay içinde Türkiye 165 milyar doların üstünde dış borç ödemesi yapacak.
Â
Finans-dışı kesimin döviz pozisyon açığı 210 milyar dolar gibi rekor ve korkutucu bir seviyede.Bunun anlamı ÅŸudur: finans sektörü dışındaki özel sektörün varlıkları, finansal yükümlülüğünü karşılayamıyor. Dolar ve Euro’daki büyük sıçrama bu açığı giderek derinleÅŸtiriyor.
Â
AKP’nin 2011 yılındaki “Ä°stikrar sürsün, Türkiye büyüsün” sloganından bu yana iÅŸler epey deÄŸiÅŸti. Artık büyüme deÄŸil küçülme rakamlarından söz ediliyor. TÜİK’in son açıkladığı rapora göre dar tanımlı resmi iÅŸsizlik oranı %11.8’e ulaÅŸtı. “Ä°stikrar”ın emaresi okunmazken kiÅŸi başına düşen dış borç da, hane halkalarının geçim derdi içinde yüklendiÄŸi borç da kat be kat artmış bulunuyor. 2002’de kiÅŸi başına dış borç 1900 doların altındayken, bugün 5300 doların üstünde. Tüketici borçları da aynı dönemde dolar bazında tam 40 kat artmış bulunuyor.
