Döviz Rekora KoÅŸuyor, BaÅŸkanlık Dayatması Felakete Çağırıyor! – GüneÅŸ Gümüş

• About
• Latest Posts

Sosyalist Gündem

Latest posts by Sosyalist Gündem (see all)

• Zorunlu bir Cevap: Nepal Deneyimi Işığında Maoizm ve Sürekli Devrim – V. U. Arslan - Ekim 29, 2025
• Ä°nsan Neden Çok Parası Olsun Ä°ster? – Davud Caner B. - Ekim 29, 2025
• Kıbrıs Seçimleri: Erhürman Müdahalelere RaÄŸmen Kazandı! - Ekim 20, 2025

Piyasalar yeni haftaya dolar ve euronun art arda kırdığı rekorlarla baÅŸladı. Geçen haffta 3.60 rekorunu kıran Dolar, TL karşısında bu sabah 3,72’yi geçti. Euro ise 3,92’yi gördü. 

Türk Lirası, geçtiÄŸimiz dönemde 24 geliÅŸen piyasa parası arasında en kötü performans gösteren para birimi oldu. TL’nin dolar karşısında kayıpları günlük bazda  %1.5 ila %2’yi aÅŸmış durumda.

Hükümet ve çevresi, Dolar’daki tırmanışın küresel bir süreç olduÄŸunu iddia etse de TL kendisine benzer para birimlerinden 2 katı fazla deÄŸer kaybediyor ve liderliÄŸi kimseye kaptırmıyor.

AKP ve Saray cephesi, Aralık ayında dövizlerinizi bozdurun çağrısı yapmış; çağrılar, içi boş teneke gibi ses çıkaran gürültülü bir kampanyaya dönüşmüştü. Yalakalık yarışına dönüşen döviz bozdurma kampanyası ise sadece büyük miktarsa döviz bulunduran spekülatörlere yaramış ve birkaç günlük kar satışının ardından alımlar yeniden başlamış ve döviz tutulamamıştı. Boş teneke politikası ve yalakalık yarışı ile ekonominin yönetilemeyeceği böylelikle görülmüştü.

Neticede rekor üstüne rekor kıran döviz, bütün tahminleri alt üst etmeye devam ediyor. AKP ekonomi çevresinin tahmin ve hedefleri, daha bir-iki ayı doldurmadan çöpe gidiyor. Türkiye ekonomisi 2008’den beri ilk defa küçülme yaşıyor ve bunun devamı gelecek. Åžu anda reel sektörde yaÅŸanan krizin, mali ve takip eden bir bankacılık krizine dönüşme ihtimali her geçen gün güçleniyor.

Sıcak paranın bol olduÄŸu yıllarda aÄŸustos böceÄŸi gibi yatan AKP iktidarının dünyada ÅŸartların çetinleÅŸtiÄŸi ÅŸimdiki dönemde yapabileceÄŸi hiçbir ÅŸey yok. Türkiye’nin yıllık 200 milyar dolar dış borç bulması lazım. Sıcak paranın bol olduÄŸu evre sonlandığından bu borcun bulunması çok zorlaÅŸtı ve sonuç olarak döviz hızla tırmanıyor. Krizin emekçi halkın üzerinden geçmesini beklemek ve halkın da bunu sineye çekmesini ummak dışında tamamen çaresizler. Ãœstelik RTE’nin baÅŸkanlık hırsları, mevcut koÅŸulları daha da ağırlaÅŸtırıyor. Ãœlkeyi bir yönetim krizinin içerisine sokan RTE, ÅŸimdilerde yangından mal kaçırır gibi bir baÅŸkanlık referandumu kovalıyor. Önümüzdeki aylarda krizin daha da ağırlaÅŸacağını bilen AKP aygıtı, tüm gücüyle baÅŸkanlığa yüklenirken ülkeyi ekonomik felakete doÄŸru sürüklüyorlar.

Faiz Döviz Sarmalı

AK/Saray cephesi faizleri düşürerek 2012’den beri yaÅŸanan yavaÅŸlama, durgunluk konjonktürünü aÅŸmaya çalışıyor. Ama bu da Türkiye’ye gelen dövizin azalmasına neden olduÄŸu için dövizin uçuÅŸa geçmesine sebep oluyor. Saray cephesi sürekli faizi indirin çaÄŸrısı yapıyor, çünkü bir yandan sürekli düşman algısı yaratarak ekonomik krizdeki sorumluluÄŸunu gizlemeye çalışıyor, diÄŸer yandan da ekonominin büyüyememesi sonucu artan iÅŸsizliÄŸi mümkün mertebede yavaÅŸlatmaya çalışıyor. Zira ekonomik büyüme yavaÅŸladığında iÅŸsizlik hızla tırmanıyor. Hanehalkları için büyük bir travma demek olan iÅŸsizliÄŸin artması da yaklaÅŸan referandumun reddedilme ihtimalini arttırıyor. En son açıklanan resmi iÅŸsizlik verilerinde bile oran %11.3’e geldi. Genç iÅŸsizliÄŸi ise %20’de  yani her 5 gençten biri iÅŸsiz. Önümüzdeki aylarda iÅŸsizliÄŸin %15’lere doÄŸru yükselmesine kesin gözüyle bakılıyor. Referandumun aceleyle halledilmek istenmesinin sebebi de bu.

Ekonomik krizin siyasi yansımalarının olmasından korkan AKP ekonomi yönetimi, yere çakılan büyümeyi yerinden oynatmak için insanları daha da fazla borçlandırmayı denese de bu taktik de tutacak gibi deÄŸil. Ä°nsanlar zaten boÄŸazında kadar kredi borcunda. Bankalar BirliÄŸi’nin açıklamasına göre kredi artış hızı reel olarak durmuÅŸ durumda yani %9’larda. Bu da zaten enflasyon oranı demek. Yani krize tepki olarak, krizin önüne geçmek için uygulanan en önemli kanal olan borçlandırma süreci tıkanmış durumda. 

Diğer taraftan ekonomi büyüyemediği halde cari açık artmaya devam ediyor. Geçtiğimiz yılla petrol fiyatlarının olağanüstü ucuzlaması sayesinde ateşi düşen cari açık sorunu, petrol fiyatlarındaki yükselmeyle beraber yeniden tırmanışa geçti. 

Ekonomi büyüyemezken enflasyon tırmanışa geçiyor ve muhtemelen 2017’nin ilerleyen aylarında yeniden çift haneli rakamlara ulaÅŸacak. Giderek bozulan tablo karşısında hükümetin elindeki tek silah kamu bütçesi. Åžimdiye kadar az olan kamu borcunun hızla artmaya baÅŸladı ve artmaya devam edecek.  

Neticede AKP’nin batışa sürüklediÄŸi Türkiye ekonomisinde kırılma noktasına doÄŸru gidiliyor. Dövizin uçuk noktalara vardığı ÅŸu sıralarda, ÅŸirket iflaslarının tetiklenmesi, bunun zincirleme ÅŸekilde yayılmaya baÅŸlaması, iÅŸsizliÄŸin %20’lere ulaÅŸması, kredi dönüşlerinin sekteye uÄŸraması ve krizin bankacılık sektörüne ulaÅŸması gibi bir senaryo her zamankinden daha yakın durumda.

İşsizliğin, hayat pahalılığının ve geçim derdinin belini büktüğü emekçi kesimlerin krizden çıkış için kestirme bir çözümü maalesef yok. İşçiler, örgütlülüklerini arttırmak, sendikalara ilaveten alternatif işyeri örgütlenmeleri geliştirmek ve sosyalist mücadeleye katılmak zorundalar.