Türk Telekom Battı Bankalar Kapıya Dayandı

Türk Telekom’dan kredi alacağını tahsil edemeyen bankalar Özel Amaçlı Kurum (SPV) sistemiyle şirketin çoğunluk hissesini devralıyor. Akbank, Garanti ve İş Bankası, Türk Telekom’un %55 ile  en büyük hisse sahibi olan Ojer Telecom hissesini devralmak için Rekabet Kurumu’na başvurdu.

Lübnanlı Hariri ailesine ait Dubai merkezli Saudi Oger’e bağlı olan Ojer Telecom (Otaş) çatısı altındaki Türk Telekom ‘a 4,75 milyar dolar kredi sağlayan bankaların şirketi devralmak için SPV (“Special Purpose Vehicle”: “Özel Amaçlı Kurum”) kurma sürecinde son aşamaya gelindi.

Mayıs ayında Türk Telekom’un, bankalardan aldığı kredileri ödeyemediği gündeme gelmişti ve alacaklı bankaların Türk Telekom’un yönetimini üstleneceği haberleri duyulmuştu. Yani üç banka, borçlarına karşılık Türk Telekom’un yarısını istiyor. 

Telekom Borca Battı

İstifa ederek S. Arabistan’a giden Lübnan Başbakanı Saad Hariri aynı zamanda Türk Telekom’un da patronu.  Suudi Telekom Şirketi’yle (STC) ortak olduğu Oger Telecom, 2005 yılında Türk Telekom’un yüzde 55’ini satın almıştı. Satın alma Oger Telecom’un Türkiye’de kurduğu Ojer Telekomünikasyon AŞ (OTAŞ) adlı şirket üzerinden yapılmıştı.

OTAŞ, Türk Telekom’u satın almak için bankalardan kullandığı kredinin yeniden finansmanı için 2013’te aldığı 4.75 milyar dolar kredinin taksidini son olarak 2017’nin eylül ayında üçüncü kez ödeyemedi.

Bankalar krediyi yeniden yapılandırma müzakerelerinde teminat hisselere karşılık şirketi devralmayı değerlendiriyorlardı.

Özelleştirme Batırdı

Türk Telekom’u satın alan Suudiler aslında kendi hisselerini 21 yıllığına işletme hakkı devri ile  kiralamış oluyorlar. Yani, 2026 yılında Türk Telekom’un tüm yatırım ve gayrımenkulleri ile birlikte devlete devredilmesi gerekiyordu. Özelleştirme ile ülkenin en çok kar eden şirketlerinden biri olan Türk Telekom’u borca batırmış oldular. Şirket, kredi ile alırken ödediği paranın çok üstünde bir zarar vermiş oluyorlar. Kalitesizleştirilen hizmet ve kapıya dayanan banka borçları, 21 yıl sonra geri verilmesi gereken hisseleri bankaların eline düşürmüş oldu. Hükümet, Türk Telekom’u özelleştirmesinin hemen ardından Kurumlar Vergisi oranlarını yüzde 30’dan yüzde 20’ye çekerek şirkete büyük bir vergi kıyağı çekmişti.Şimdi ise Oger, 580 milyon dolar vadesi geçmiş borcunu ödemiyor. 

Bugün 580 milyon dolar kredi borcunu ödeyemeyen Oger Grubu, Telekom’daki yüzde 55’lik hissesi karşılığında 10 yılda 5.7 milyar dolar kâr payı kazandı. 10 yılda 5.7 milyar temettü kazandı ama Telekom hissesini rehin bırakarak aldığın kredi borcunu ödemiyor. 

Türk Telekom 6,550 milyar dolara satılmıştı. Otaş’a kredi sağlayan 29 yerli ve yabancı bankalar arasında Akbank’ın 1,7 milyar dolar, Garanti Bankası’nın 1 milyar dolar, İş Bankası’nın 500 milyon dolar alacağı bulunuyor. Kredi verenler arasında BNP Paribas ve Deutsche Bank da bulunuyor. 

290 milyon dolarlık taksitler 2 yıldır ödenmeyince toplam 29 banka, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile masaya oturdu. Bu bankalar arasında Telekom’a 1.5 milyar kredi veren Akbank, 1 milyar dolar veren Garanti Bankası, 500 milyon dolar kredi veren İş Bankası ve diğer 26 banka bulunuyor. Bankalar, Telekom yönetiminde söz sahibi olacaklar. Ancak, şirketin faaliyetlerinin bu değişimden etkilenmemesi için Telekom yerine Otaş’ın hisselerinin bankalara geçirilmesine karar verildi.

Türk Telekom’un yüzde 55’i  OGER Telekom’a, yüzde 25’i Hazine Müsteşarlığına, yüzde 15 hissesi halka açılan Telekom’un yüzde 5’i ise Erdoğan’a bağlanan Varlık Fonuna ait.