Suriye’de Ateşkes: Olasılıklar, Sonuçlar

Rusya ve ABD Suriye’de ateşkes için anlaştı. Hatta tarih bile verildi. Yapılan açıklamada “Silahlar 27 Şubat’ta susacak” denildi. Ateşkesin Mart ayına kadar sürmesi öngörülüyor. Peki gerçekten silahlar susacak mı? Elbette hayır!

Ateşkesin Kapsamı

Süreci kısa ve net bir şekilde ele almaya çalışacağız. Ateşkesin kapsamına Selefi örgütler dahil değil. Yani Nusra ve IŞİD gibi unsurlar vurulmaya devam edilecek. Birleşmiş Milletler’den konuyla ilgili yapılan açıklama şöyle: “Çatışmaların durdurulması anlaşmasının etkin bir şekilde uygulanması için IŞİD, Nusra Cephesi ve BM altındaki diğer terör örgütlerinin elindeki alanların belirlenmesi ve bu alanların ateşkes kapsamı dışında bırakılması, anlaşmaya uyma ve gerilimin ivedi şekilde düşürülmesi için taraflar arasında iletişimin sağlanması, anlaşmanın ihlali iddialarının çözümlenmesi konularında sorumlu olunacak.” 

Bundan Sonra Ne Olur?

“Ateşkes hiçbir şeyi değiştirmeyecek. Zaten sahada sadece Selefiler var” diyenlere katılmak mümkün değil. Evet, sahada “ılımlı muhalifler” rüyası görenler dışında, bu iddiada bulunanlar artık yok; ancak örneğin Selefi çizgide olmalarına rağmen sahada ağırlığı bulunan Ahrar ve İslami Cephe ateşkese dahil edilecek. Çünkü söz konusu örgütler BM’nin terör örgütleri listesinde değil. Yani Rusya bu unsurları eskisi kadar etkili vuramayacak. Suriye ordusu da aynı şekilde…

Ancak şunu da belirtmek lazım: Ateşkes Rusya’yı ve Esad’ı tamamıyla sınırlandırmayacak.  IŞİD’e yönelik hava ve kara operasyonları aynen sürecek. Suriye ordusu Palmyra’nın kapısına dayanmış durumda. Bu süreçte enerjisinin büyük bölümünü IŞİD’in elinde bulunan Güney’deki Hristiyan bölgesi Karyatayn’a ve antik şehir Palmyra ile Deyr Ez Zor’a ve Deraa’nın kuzeydoğusundaki IŞİD hedeflerine yönlendireceklerdir. Öte taraftan Cisr Eş Şugur ve İdlib yönüne doğru harekâtların devam etmesi sürpriz olmaz. Zira bu bölgeler büyük ölçüde Nusra ve Nusra’ya bağlı grupların kontrolü altında. Ahrar ve İslami Cephe başta olmak üzere başka Selefi aktörler de var ancak bölgeyi kontrol eden gruplar iç içe geçmiş durumda. Ateşkes başladıktan sonra Rusya’nın havadan; Suriye ordusunun, NDF’nin ve Hizbullah’ın Lazkiye’nin kuzeyinden doğuya, İdlib yönüne doğru karadan harekâtlarına devam etmesi sonucunda BM’nin ve ABD’nin Rusya’yı ve Suriye ordusunu ateşkesi bozmakla suçlayıp kınamasına karşı Rusya’nın “Biz Nusra’yı vuruyoruz. Size ne oluyor?” minvalinde çıkışlarıyla karşılaşacağız. Bunun sinyallerini Rusya şimdiden veriyor. Örneğin Rus senatör Cabarov şu açıklamayı yaptı: “…Bu uzlaşmaya rağmen Rusya terörle mücadele operasyonunu sürdürecek, çünkü IŞİD’in yerleştiği ve bulunduğu yerler, mühimmatın, kargonun ve militanların geçtiği yollar belli. Bu karar anladığım kadarıyla sadece Suriye’de çatışan grupları ilgilendiriyor, Suriye’de ve Irak’ta yerleşen teröristleri ilgilendirmiyor. Biz Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın talebi üzerine çalışıyoruz, Suriye’de IŞİD’i temsil eden teröristlerle mücadele ediyoruz” 

IŞİD’i temsil eden gruplar kim? Bunun içine Suriye’de savaşan tüm grupları sokabilirsiniz. Kastettiğimiz tam olarak bu.

Sonuç

Bazı kesimler ateşkesin muhaliflerin işine geleceğini yazdı, çizdi. Buna katılmak mümkün değil. Zaten Halep’te kuşatılmış durumdalar. Kuzey Suriye’de Azez başta olmak üzere muhaliflerin Türkiye dışında tutunacağı dal kalmadı. Lazkiye’nin kuzeyinden tamamıyla silindiler. Şu anda hatırı sayılır bir şekilde sadece İdlib çevresinde ve Deraa kırsalında tutunuyorlar. Şam kırsalından Şam’a birkaç havan yollayıp kendilerini gösterseler de birçok noktadan çekilmek durumunda kaldılar. Ateşkesin süresi 2 ay. 2 ayda ne değişecek de toparlanacaklar? Aksine Rusya nefes aldırmamaya devam edecek. Ancak tekrar belirtmekte fayda var: ateşkes süresince çatışmaların şiddeti ve kapsamında değişikler olacaktır.

Uzun lâfın kısası, ateşkes sürecini barış çubukları tütecekmiş gibi yansıtanlara inanmamak lazım. Süreci “lokal ateşkes” olarak okumak daha sağlıklı olur. Belirli bölgelerde düşük yoğunluklu çatışmalar sürerken diğer bölgelerde neredeyse aynı şiddette devam edecek. Bu süreçte Suriye’yi ve Rusya’yı kışkırtmak adına muhaliflerin provokasyonlarıyla da karşılaşacağız.

Ateşkes sürecinin sonunda Esad’ın seçime gideceğini unutmamak lazım. Birçok şey Esad’ın lehine gitmeye devam ediyor. Rusya; ABD ile İsrail, Körfez Ülkeleri ve Türkiye’ye uzun süredir Suriye’de şah çekiyor. Söz konusu blok ise günü kurtarma hamleleriyle sadece süreci uzatıyor.

bolsevik.org