Metal'de Sular Isınıyor: İşçiler Grev, Patronlar Lokavt Dedi
Metal sektöründe devam eden MESS grup toplu iş sözleşmesi süreci yaklaşık 2 ay önce tıkanmış ve işçi sendikaları masadan çekilmişti. Yaklaşık 150 bin işçiyi kapsayan TİS sürecinde patron örgütü MESS’in 3 yıllık sözleşme ve sefalet koşulları dayatması sonucunda Disk’e bağlı Birleşik Metal-İş, Türk-İş’e bağlı Türk Metal ve Hak-İş’e bağlı Çelik-İş sendikaları grev kararı aldı ve 2 Şubat’ta üretimi durduracaklarını açıkladı. Patronlar ise lokavt kararı aldıklarını ilan etti ve işçi sendikalarını bir kez daha görüşmeye çağırdı.
İşçiler Grev, Patronlar Lokavt İlan Etti
Ülkede emekçilerin yaşam şartları giderek kötüleşirken, MESS’e bağlı işyerleri için yürütülen toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde patronların sefalet dayatmaları, metal işçileri arasında ciddi ve yaygın bir tepkiyle karşılaştı. Üç işçi sendikasının da çok sayıda faaliyetinde, toplantısında ve eyleminde tabanın “grev” talebi öne çıktı. MESS’in dalga geçercesine sunduğu teklifler de işçi sendikalarının yöneticilerinin hiçbiri için bu defa yutturulabilecek cinsten olmadı.
Sonuçta ortaya üç işçi sendikasının da (Birleşik Metal-İş, Türk Metal ve Çelik-İş) grev kararı aldığı bir tablo çıktı. İşçi sendikaları 2 Şubat’ta greve başlayacaklarını duyurdu.
150 bine yakın metal işçisini kapsayan grev kararının sonrasında patron örgütü MESS de bu gece lokavt kararı alarak işyerlerine asmaya başladı. Bir yandan da şimdiye kadar Birleşik Metal-İş ve Türk Metal’i bir kez daha görüşmeye davet etti.
Greve Giden Yol
Disk üyesi Birleşik Metal-İş Sendikası bir önceki TİS döneminde de grev kararı almış ancak Ocak 2015’teki grevleri AKP Hükümeti tarafından yasaklanmıştı. Belirli bir mücadele geleneği ve dinamiğine sahip olan Birleşik Metal-İş Sendikası, bu dönemki TİS sürecinin detayları netleşmeye başladığından bu yana yine grev sinyalleri vermeye başlamıştı. Tabandaki grev kararlılığının da sonucunda Ocak ayının başında işyerlerindeki eylemlerini artırmaya başlayan Birleşik Metal-İş, grev kararına gide yola girmiş oldu.
Türk Metal ve Çelik İş cephelerinde ise durum daha farklı. Özellikle Türk Metal, “sarı sendika” deyiminin bile hafif kaçtığı bir sendika. Neredeyse her defasında işçileri satışa getirmenin bir yolunu bulan sendika ağaları, bu kez temkinli davranmak zorunda kaldı. Türk Metal, 2015 yılındaki Metal Fırtına eylemleri ile ciddi bir sarsıntı yaşamıştı. Metalde devam eden gerginliklerin sonucunda bu dönem TİS görüşmelerinde hem Türk Metal hem de Çelik İş, 2015’in deneyimlerini de akıllarında tutarak tabanın basıncını kontrollü bir şekilde göğüslemeye çalıştı. Ancak çokça yaygınlaşan grev talebi sonucunda, kendilerine karşı bir isyan dalgasını daha göze alamayacak Türk Metal (ve onun yanında Çelik İş) yöneticileri grev ilan etmek zorunda kaldı.
Öte yandan Türk Metal’in grev programını örgütlü olduğu fabrikaları 4 gruba ayırarak bütün işçilerin aynı anda greve çıkmasını engellemek üzerine kurduğu ortaya çıktı. Planlarına göre Türk Metal 2 Şubat günü sadece sınırlı sayıda fabrikada greve başlayacak. Ayrıca Türk Metal, AKP’nin Afrin savaşını bahane ederek eylemlerini de durdurduğunu söyledi. Savaş ve talan bahanesiyle AKP zaten hep emekçilerin haklarını tırpanlamaya çalışırken, Türk Metal’in aldığı bu karar da alınan grev kararına rağmen şimdiden grevden kaçmaya çalışacaklarını gösteriyor.
Grev Yasakçısı AKP’ye Dikkat! Grev Yasağına Karşı Hazırlanmak Şart!
En önemli sorun olası grevlerin AKP tarafından yasaklamayla karşılaşacak olması ihtimali. Bu ihtimal ne yazık ki çok güçlü. 2015’teki MESS grevi de yasaklanmıştı, 2017’deki EMİS grevi de. Bu yüzden özellikle Birleşik Metal-İş sendikasının, ama en önemlisi işçilerin olası bir grev yasağına hazırlanması gerekiyor. Mesele artık sadece yasağa karşı TİS taleplerinin savunulması değil bizzat grev hakkının da savunulması olacak. Grev yasağına karşı tek çözüm grevi fiilen sürdürmek olacak. Bu ise öncesinde yapılacak hazırlıkları ve canlı-motivasyonu yüksek bir birlikteliği gerektiriyor.
Birleşik Metal-İş’in diğer sendikalara greve birlikte çıkma önerisi var. Olumlu cevap almayan bu öneri değerlidir. Ama bu öneriyi gerçekleştirmenin tek yolu Birleşik Metal-İş üyesi işçilerin şimdiden grev komiteleri kurup diğer sendikalardaki işçilerle temas kurması ve fiilen grevi birlikte örgütlemesidir. Birleşik Metal-İş yönetimi bu önerisinde samimi ise başkaca davranamaz, davranmamalıdır.
AKP’nin olası grev yasaklarının, grev kaçkını sendika bürokratlarına can simidi olmasına izin vermemek gerekiyor.