Kıdem Tazminatı’nın Yeni Anlamı: Bireysel Emekli Olun!

15.07.2012

AKP, tek başına hükümet olduğu süre içinde hiçbir iktidar döneminde yapılamayan sayısız işçi düşmanı uygulamayı hizmete soktu. Kamu kuruluşlarının özelleştirilmesi, özelleştirilen kurumlardaki işçilerin 4-C’ye nakli, sağlığın özel sektöre devri, sosyal güvenlik sistemindeki dönüşüm, sendika yasası, grev yasakları vb. onlarca uygulama ülke genelinde emekçilerin hayatını cehenneme, Türkiye’yi de kölelik düzeninin egemen olduğu ucuz emek cennetine çevirmiş durumda.

Son olarak sessiz sedasız geçirilmeye çalışılan yasa ise “Kıdem Tazminatı”nın budanması oldu. Bugüne kadar süregelen uygulamaya göre işçiler bir yıllık çalışma bedeli olarak bir aylık kıdem hakkı kazanıyorlardı. Bu yasa meclisten geçerse bu miktar bir yıla 14,5 gün olarak değiştirilecek. Ama değişecek uygulama sadece bununla bitmiyor.

Eski sisteme göre patronlar asgari ücretten çalıştırdıkları bir işçi için bütün bir sene “Kıdem Hesabı”na (Emeklilik Gözetim Merkezi) sadece 451 lira 44 kuruş yatıracaklar. Buna göre kıdemdeki azalma %50’den fazla. İşveren için ise bu tablo tabii ki kârlı. İşveren asgari ücretli bir işçi için 500 lira daha az ödeyecek. Bunu işletmenin büyüklüğüne göre işçi sayısı ile çarparsanız, üretimden patronun cebine kalan kâr katlanarak artacak sonucuna ulaşırsınız.

Yeni sisteme göre işçi örneğin 10 yıldır çalıştığı işten kovuldu. Peki, bu tazminatı alabilecek mi? Tabii ki hayır. Kıdem tazminatının biriktiği havuza 15 yıl boyunca dokunulamayacak. Sadece ev almak isterseniz devlet bu parayı kullanmanıza izin veriliyor. (Plansız şişirilen inşaat sektöründe çıkacak bir kriz korkusu mu var?) 15 yıl yani 3600 gün primi doldurunca da bu paranın sadece yarısı ödenecek. Diğer yarısı emeklilik halinde ödenecek. Eski sisteme göre asgari ücret üzerinden alacağınız kıdemin 15 yılda uğradığı zarar 7 bin lirayı geçiyor.

Eski sisteme göre kadınlar evlilik durumunda, erkekler askere giderken, işçinin haklı bir sebebi varsa, işverenin haklı bir sebebi yoksa kıdem tazminatı alınıyordu. Bu uygulamalar da kaldırılıyor. Artık kıdem tazminatı almak için ölüm, emeklilik ve işten ayrıldıktan sonra 5 yıl boyunca başka bir işe girmeyince tazminat alabileceğiz.

Bu yasanın bireysel emekliliğe yönelik atılmış en büyük adım olduğunun göstergesi ise Emeklilik Gözetim Merkezi’nin kıdemleri nasıl değerlendireceği meselesi. Bu merkezde toplanacak primler Bireysel Emeklilik Şirketleri’ne yönlendirilecek. Hangi şirkete yönlendirileceğini patronlar! seçecek, hangi fonda işleyeceğini ise işçiler. Bu ülkedeki çalışma sistemini düşünürseniz işçilere söz hakkı tanınmasının sadece sendikal örgütlülük olan işyerlerinde uygulanacağını, bunun da sendika ağalarının çıkarına bakacağını kolayca bilirsiniz.

Bireysel emeklilik şirketlerinin yönetimlerinin zaten ülkedeki belirli sermaye gruplarında olduğunu düşünürseniz de, paranın aslında patronların cebinden çıkmadan bir yatırım aracı haline geleceğini ve işçilerin kıdemine göz dikenlerin toplanan bu parayı işleterek yine işçilerin işgücünü çalacağını fark edebilirsiniz. Yasaya göre işleyen bu paranın geri ödemesi sırasında gelir vergisi kesintisi de yapılacak.

Burjuvazi ve onların yöneticileri işçilerin onlarca yıllık mücadelesine dayanan kazanımları teker teker buduyorlar. Sendikaların tek yaptıkları ise bunu yazılı basın açıklamalarıyla kınamak. İşçilerin kazanılmış haklarını ve burjuvazi cephesinden yönelen saldırıları geri püskürtmek için mücadele etmekten başka şansı yok.