- Kıbrıs Seçimleri: Erhürman Müdahalelere Rağmen Kazandı! - Ekim 20, 2025
- Kârlı Çıkan Kim? – GüneÅŸ Gümüş - Ekim 18, 2025
- Yunanistan Polisinden Filistin Eylemine Kanlı Saldırı - Ekim 8, 2025
Kazakistan’da gerçek bir halk ayaklanması yaÅŸanıyor. En başından beri protestolar, toplumsal ve sınıfsal nitelikteydi; LPG’nin borsadaki maliyetinin iki katına çıkması bardağı taşıran son damla oldu. Gösteriler, tüm protesto hareketinin bir tür siyasi merkezi haline gelmiÅŸ olan petrol işçilerinin inisiyatifiyle Canözen kentinde baÅŸladı.
Bu hareketin dinamikleri, toplumsal bir protesto olarak ortaya çıktı ve yayılmaya baÅŸladı. İşçi kolektifleri; ücretlerde %100 artış, çalışma koÅŸullarının iyileÅŸtirilmesi, sendikal faaliyet özgürlüğü gibi taleplerini dile getirmek için bu eylemlerde yerini aldı. Sonuç olarak, 3 Ocak’ta, tüm Mangistav bölgesi bir genel grevle sarsıldı. Ve grevler komÅŸu Atyrau bölgesine sıçradı.
4 Ocak’ta, Amerikan ÅŸirketlerinin payının yüzde 75’e ulaÅŸtığı TengizChevroil petrol ÅŸirketi işçilerinin greve gitmesi dikkat çekicidir. Bu ÅŸirket, geçen yıl Aralık ayında 40.000 işçinin iÅŸten çıkarıldığı ve yeni bir dizi iÅŸten çıkarmanın planlandığı yerdi. Greve çıkılan gün, Aktöbe, Batı Kazakistan ve Kızılorda bölgelerinin petrol işçileri de grevi destekledi .
Ayrıca, aynı günün akşamı, Karağandı bölgesindeki ArcelorMittal Temirtau şirketi madencileri ve Kazakhmys bakır şirketindeki bakır döküm işçileri ve madencileri peşi sıra grev ilan etti. Bu, ülkenin tüm madencilik endüstrisinin genel grevi anlamına geliyordu. Talepler ise daha yüksek ücretler, daha düşük emeklilik yaşı, sendikalaşma ve grev hakkı şeklindeydi.
Aynı zamanda, Salı günü Atırau, Ural, Aktöbe, Kızılorda, Taraz, Taldikorgan, Türkistan, Çimkent, Ekibastuz’da, Almatı eyaletinin kentlerinde ve Almatı’nın kendisinds süresiz eylemler baÅŸladı ve eylemler sokakların iÅŸgal edilmesiyle sonuçlandı. 4-5 Ocak gecesi polisle göstericiler arasında ciddi bir çatışma yaÅŸandı ve ÅŸehrin yönetimi geçici olarak el geçirildi. Bu, Kasım Cömert Tokayev’e olaÄŸanüstü hal ilan etmesi için sebep verdi.
Almatı’daki konuÅŸmalara, ağırlıklı olarak iÅŸsiz gençlerin ve metropolün banliyölerinde yaÅŸayan ve geçici veya iç göçle gelerek bu bölgede düşük ücretli iÅŸlerde çalışan işçilerin katıldığı belirtilmelidir. Mangistav bölgesi ve Almatı, gaz fiyatını 50 tenge’ye indirdiÄŸini ilan etse de bu giriÅŸim kimseyi tatmin etmedi ve kitleleri sakinleÅŸtirmeye yetmedi.
Kasım Cömert Tokayev’in hükümeti görevden alma ve ardından Nursultan Nazarbayev’i Güvenlik Konseyi baÅŸkanlığı görevinden alma kararı da protestoları durdurmadı; Kuzey ve DoÄŸu’nun bu bölgesel merkezlerinde kitlesel protesto eylemleri 5 Ocak’ta ve daha önce eylemlerin olmadığı Kazakistan – Petropavlovsk, Pavlodar, Ust-Kamenogorsk, Semipalatinsk gibi kentlerde baÅŸlamıştı. Ãœstelik Aktöbe, Taldikorgan, Çimkent ve Almatı’daki bölgesel yönetimlerin binaları eylemcilerin hedefindeydi.
Canözen’de işçiler, bu süresiz eylemlerde yeni talepler formüle ettiler: mevcut cumhurbaÅŸkanının ve tüm Nazarbayev iktidarı yetkililerinin istifası, 1993 Anayasasının restorasyonu, parti ve sendika kurma özgürlüğü, siyasi mahkumların serbest bırakılması ve baskıların sona ermesi. Akabinde de fiili bir otorite haline gelen YaÅŸlılar Konseyi kuruldu.
Böylece artık farklı il ve bölgelerde kullanılan talepler ve sloganlar bölgesel içerikten sıyrılarak tüm harekete seslenen bir niteliğe kavuştu ve siyasi bir içerik kazandı.
Halihazırda, mücadeleyi koordine edecek komiteler ve konseyler oluşturmak için sahada da girişimlerde bulunuluyor.
Almatı, Aktav ve Canözen’e askeri birlikler yığıldı. Şimdiye kadar Manistav bölgesinde her şey barışçıl gittiyse ve askerler göstericileri dağıtmayı reddettiyse de güney başkentinde çatışmalar başladı ve özel kuvvetler devreye sokuldu. 5-6 Ocak gecesi, havaalanında ve isyancılar tarafından ele geçirilen mahallelerde güçlü bir saldırı başladı. Çeşitli kaynaklara göre, şimdiden farklı eylem bölgelerinde düzinelerce eylemci öldürüldü.
Şu an tüm gösteri ve grevlerin zorla bastırılması tehlikesi bulunuyor. Böylesi bir durumda, ülkeyi genel grevle tamamen felç etmek gerekir. Bu nedenle asker-polis terörüne karşı örgütlü direnişin sağlanabilmesi için bölgesel düzeyde ve üretim alanlarında birleşik eylem komitelerinin ivedilikle oluşturulması gerekmektedir.
Bu bağlamda, dünyada geniş çaplı bir kampanya düzenlemek için tüm uluslararası işçi hareketinin, komünist hareketin ve sol kuruluşların desteklenmesi gerekmektedir.
Kazakistan Sosyalist Hareketi talepleri şunlardır:
- Kendi halkına yönelik düşmanca hareket eden birlikler derhal durdurulmalı ve birlikler şehirlerden çekilmelidir!
- Cumhurbaşkanı Tokayev dahil tüm Nazarbayev yetkilileri derhal istifa etmelidir!
- Tüm siyasi tutuklu ve gözaltılar serbest bırakılsın!
- Sendika ve siyasi parti kurma, grev ve toplantı yapma hakları derhal sağlansın!
- Yasaklı Kazakistan Komünist Partisi ve Kazakistan Sosyalist Hareketi’nin faaliyetleri yasallaÅŸtırılmalıdır!
Ãœlkenin tüm işçilerini Canözen’in katledilen petrol işçilerinin talebini pratikte uygulamaya; ülkenin tüm madenlerini ve büyük ölçekli sanayisini işçi kolektiflerinin kontrolü altında kamulaÅŸtırmaya çağırıyoruz!
