İran’da Eylemsiz Gün Geçmiyor: Maaşları Ödenmeyen İşçiler Eylemde, Kadınlar Ses Yükseltiyor
İran’da ekonomik kriz, ABD ambargosu ile derinleşiyor. Molla rejiminin askeri harcamaları ve yağmacı doğası, ABD’nin ambargosuyla birleşince yine hali hazırda yoksul İran emekçileri derin bir sefalete sürüklendi. İran’da sağlık, maden, belediye, şeker fabrikası, otomotiv gibi pek çok alanda emekçiler aylardır maaş alamıyor ve kelimenin tam anlamıyla ekmeğe muhtaç hale gelmiş durumdalar. Geçtiğimiz hafta İran’da Fay Hatları Derinleşiyor yazısında Ghader Anari , yoksulluk nedeniyle ailelerin diğer ailelerle birlikte ortak ev kiraladıklarını hatta gecelik olarak kiralanan çatı ve teraslarda kalmak zorunda olduklarını yazmıştı.
Tek bir günde bile ülkede aynı anda irili ufaklı eylemlerin gerçekleştiği İran’da toplumsal dinamikler, emek merkezli ve rejim karşıtı fay hattını güçlendiriyor. Haft Tappeh işçilerinin ikinci dalga grevi sürerken ülkenin dört bir yanında yoksulluk karşıtı gündemi güçlendiren itirazlar rejime yöneliyor.
Bu derin yoksullaşmanın bir ayağı ödenmeyen maaşlar. Son bir haftada gerçekleştirdiği eylemleri derledik:
Haft Tappeh’te Grev ve Eylemler Sürüyor
5 bin Haft Tappeh işçisi bu hafta da, eylem ve grevlerine devam ederek ülke gündeminde önemli bir yer tuttu.
Haft Tappeh işçilerinin uzun süreli mücadelesinin bir sonucu olarak fabrika müdürünün yolsuzluk yargılaması bu hafta içinde başladı.
Öncü işçilerden Yusuf Bahmani, müdürünün yargılamasında salonda söz isteyerek mahkemeye müdahil oldu ve bir konuşma gerçekleştirdi. Yusuf Bahmani şu sözlerle tüm basın önünde etkileyici konuşmasını gerçekleştirdi:
“ ben binlerce kilometre öteden yol parasını birer lira toplayarak, zor koşullar altında buraya geldim. Haft Tappeh şirketi özelleştiriliyor. Ve buna sebep de bu yolsuzluk gösteriliyor. Bu ikisi de bize felaketten başka bir şey getirmedi. Biz işçilerin evine ekmek götürecek, bebeğine mama alacak paramız bile yok. Biz işçiler hakkımız olanı istiyoruz. Biz işçiler, greve çıktığımız için hapse atılıyoruz. Arkadaşlarımıza cezalar verildi. Ama o kadar yolsuzluğa rağmen fabrika müdürü burada, mahkeme salonunda takım elbiseyle oturuyor. Bu yargılama süreci işçilerin mücadelesi sonunda gerçekleşiyor. 4 yıldır fabrikayı ne doğru düzgün işletiyorlar ne de maaş veriyorlar. Haft Tappeh büyük bir şirketti, herkesin çalışmak istediği bir yerdi . istediğimiz şirketin bu adamların elinden alınması, maaşlarımızın ve sigortamızın ödenmesi. İşçilerin hasta ve bakmak zorunda olduğu insanlar var.”
Yine Hafta içinde işçiler, Sush kent merkezinde “Hamaney’e ölüm” sloganlarıyla kitlesel bir yürüyüş gerçekleştirdiler.
Ortadoğu’nun en önemli işçi sınıfı mücadelesini sürdüren Haft Tappeh Şeker Kamışı Fabrikası işçilerinin mücadele dalgasının detaylarını buradan okuyabilirsiniz.
Belediye İşçileri:
Kut Abdullah işçileri
İran’ın pek çok belediyesinde taşeron işçi olarak çalışan işçiler maaşlarını aylardır alamıyor. Bandar Lengeh belediyesi işçileri 5, Bushehr belediyesi işçileri 4 aydır maaş alamadıkları; Kut Abdullah belediye çevre temizlik işçileri yıl başından beri ödenmeyen ücretler için eylemdeler. Bushehr ve Bandar işçileri bu hafta belediye binaları önünde eylem gerçekleştirerek maaşlarını istedi.
Kut Abdullah işçilerinden beşi, Mayıs ayında gerçekleştirdikleri eylemlerden sonra “kamu düzenini bozmak” nedeniyle tutuklanmıştı.
Bushehr işçileri grev ve yürüyüşlerinde şöyle seslendi: “Ne kadar … ne kadar daha sürecek…? Şirket sahibi birkaç yüz milyon değerinde bir araba ile geliyor. Kızı için otuz milyon kırk milyon hediye alacak. Bütün bu işçiler aç. O zaman bırakalım şehir pislik içinde kalsın”
Bandar Lengeh Belediyesinden 320 işçi çalışanları aylarca maaş ve sigorta primlerinin ödenmemesini sokağa çıkarak protesto etti.
Petrol işçileri Eylemde
İran’ın en kilit sektörlerinden olan petrol sektöründe de ödenmeyen maaşlar nedeniyle 29-30 Haziran tarihlerinde iki gün süreyle işçiler Petrol Bakanlığı önünde sessiz miting gerçekleştirdiler. Sözleşmeli ve taşeron işçi emeğinin yoğun olarak kullanıldığı sektörde yüksek sömürü oranı ve güvencesiz çalışma koşulları çok yaygın. İşçiler, düşük ücretler, güvencesizlik, ödenmeyen maaşlar, sosyal kesintiler gibi nedenlerle eylemlerini sürdürüyor.
Eylemden görüntüler:
Enerji İşçileri Güvenceli Çalışma İstiyor:
Kirmanşah ve Ilam illerinden bir grup yüksek gerilim trafo merkezi işletmesi işçileri, tam zamanlı çalışma sözleşmesi ile çalışmak ve güvenceli çalışma talep etmek içi Kirmanşah Bölgesel Elektrik Kurumu önünde bir protesto mitingi düzenledi.
Kumaş Fabrikası işçileri
30 Temmuz Pazartesi , Rasht İran Poplin Fabrikası işçileri, 70 gündür maaşlarının ödenmemesi nedeniyle şirket binasına yürüyerek maaşlarını ve sigortalarının yatırılmasını talep etti.
Hemşireler Güvencesizliğe ve Pandemide Kötü Çalışma Koşullarına İtiraz Ediyor
29 Haziran Pazartesi, Gilan eyaletindeki bazı hemşireler, Gilan Tıp Bilimleri Üniversitesi yetkililerinin kamuda sözleşmesiz çalıştırılan ve kendilerine verilen sözleşmeli istihdam sözlerinin tutulmamasını protesto etmek için Rasht’ın Hemşirelik Caddesi’nde bir araya geldi ve bir eylem gerçekleştirdi.
Meşhet eyaletindeki hemşireler ise koronavirüsün çok sert şekilde vurmasının ardından korumasız ve sağlıksız koşullarda, yetersiz sayıda personelle çalışmaya itiraz etmek üzere Adliye önünde eyleme geçtiler. Çok uzun süreler çalışmak zorunda kalan hemşireler çalışma saatlerinin düşürülmesini ve kişisel koruma ekipmanlarının sağlanmasını istiyor. İran devleti resmi bir veri paylaşmasa da koronavirüs nedeniyle çok sayıda hemşire ve doktorun yaşamını yitirdiği biliniyor. Polisin cop ve elektrikli copla saldırdığı eylemde bir hemşire yaralanırken 10 hemşire gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
Telekomünikasyon Emeklileri Eylemde:
30 Haziran salı günü Tahran’da İletişim Bakanlığı önünde (Shahid Ghandi Konferans Merkezi) ülke genelinde büyük bir telekomünikasyon emeklileri toplanarak emeklilik maaşlarının düşüklüğünü ve sosyal hak kayıplarını protesto etti.
Kadınlar Mollalara Karşı
Bu hafta içinde iki genç kadının bisiklet kullanmasını mollalar basında “insanları tahrik etmeyin” diyerek diline doladı. Kadınların bisiklet sürmesini hedef gösteren mollalara karşı kadınlar sırtlarına “Sadece bisiklet sürüyorum, lütfen tahrik olmayın” şeklinde dövizler asarak kent merkezlerinde bisiklet sürdü. Kadın düşmanı İran molla rejiminin bu saldırısına karşı kadınlar ses çıkarmaya devam ediyor.
