Rusya Suriye’den Çekiliyor (mu?)

Putin, dün verdiği kararla Suriye’deki askerî birliklerin kademeli olarak Suriye’den çekileceğini söyledi. Bu süreç, Suriye’deki dengeleri derinden sarsar mı?

Bu soruya yanıt vermeden evvel, Putin’in açıklamasından sonra gelen önemli demeçleri ve sahaya hakim olan analistlerin görüşlerine yer verelim.

Putin’in açıklamasından sonra Esad şunları söyledi: “Rusya ile konunun üzerinde bir süredir müzakere ediliyordu. Bu, ortak bir çalışmanın ürünü.”

Ardından, Suriye’de yıllardır savaşan NDF komutanlarından Mihraç Ural bir açıklama yaptı. Ural açıklamasında şunları söyledi: “Putin ile Beşşar Esad arasında geçen ve Rus askerlerinin bir kısmının çekileceğine ilişkin haber Suriye’de teröre karşı savaşın ne karakterini ne de sonuçlarını hiçbir şekilde etkilemeyecektir (…) Zaten karada hiçbir Rus askeri aktif değildi. Kara harekatı her lokal savaşın sonucunu belirliyordu bu da Suriye ordusu ve vatan sever güçlerinin zaferiydi. Hava desteği Suriye hava kuvvetlerince tam anlamıyla hiçbir açık bırakılmadan örtebilecektir. Buna rağmen Rus hava desteği sonuna kadar sürecek atıl olan hiç kullanılmayan kara birlikleri geri çekilecektir. Bu da ateş kes sürecine destek amaçlıdır. Zaten binlerce noktadaki çatışmaların hiç birinde Rus kara birliği yer almadı bu birlikler gerekirse kullanılmak üzere tutuluyordu. Dengeler değişince de gerek kalmadığı görüldü ki kara savaşlarında Suriye’nin kahraman ordusu ve vatansever güçleri yeterlidir.”

Mihraç Ural’ın Esad güzellemelerini çıkartırsak genel tespitlerinin doğru olduğunu söyleyebiliriz.

Fehim Taştekin’in ise konuyla ilgili sosyal medyadan yaptığı açıklamalar şöyle: “Putin, Suriye’deki güçlerin kısmen çekilmesi talimatını vermiş. Bu ne pes etme ne tam çekilme. İki üs Ruslar için kalıcı ve operasyonel. Suriye’de Rus stratejisi çift makasla ilerliyor: Askeri müdahale ve diplomatik çözüm. Askeri müdahale Cenevre için katalizör işlevi gördü. Ruslar askeri ve diplomatik makasları birbirini kesen değil birbirini tamamlayan enstrüman olarak kullandı. Müdahalenin pratik 2 amacı vardı: Koşulları Suriye yönetimi lehine değiştirmek ve öteki cepheyi Cenevre’de masaya oturmaya mecbur bırakmak. Ruslar Suriye’de askeri yolla her şeyi çözeriz havasına girmedi. Dedikleri gibi şartları Şam lehine değiştirdiler ve masayı kurdular. Kremlin savaşın uzamasının ciddi riskler içerdiğinin farkında. Suriye’nin kendi bataklığına dönüşmemesi için kısa ve etkili bir yol izliyor. Putin Cenevre’de kurulan masada yol almak için askeri görünürlülüğü düşürme gereği de duymuş olabilir. Zaten bu tam çekilme değil. Asıl operasyonların yürütüldüğü Lazkiye’deki Himeymim Hava Üssü ve Tartus Deniz Üssü operasyonel olmaya devam edecek. Tabii Rusya ile Suriye arasında var olan anlaşmazlık konuları bu kısmi çekilme taktiğinden nasıl etkilenir bilemeyiz. Fakat Putin müttefikiyle belli sorunlar yaşasa da hasımlarına da yem etmez. Bunun için çok büyük bir güven krizinin olması gerekir. Ruslar Ortadoğu’da işlerin nasıl döndüğünü çok iyi bilir! Mısır’dan, Lübnan’dan, Yemen’den bilir. Şam’a çok yakındır, Şam’a çok uzaktır.”

BBC’ye konuşan analist Sutyagin ise “Hatırlayın, bir ay önce birliklerimizin orada terörizme karşı nihai zafer kazanılana kadar kalacağı söyleniyordu. Şimdi bunu hatırlatıp soruyorlar: IŞİD’e ne oldu? Sonu getirildi mi ki? O zaman neden çekiliyorsunuz? Ama yine de Rusya’nın üsleri sonsuza kadar kalıyor. Ağustos’ta bunun anlaşması imzalandı. Ne zaman istenirse yeniden dönülebilir. İlk tepkim Rusya’nın parasının bitmiş olabileceği. Rusya paraso bittiği için çekilmiş olabilir.” açıklamasını yaptı

Gerçek Ne?

Sondan başlayalım ve çok kısa, net bir şekilde kendi tespitimizi ifade edelim. Evet, Rusya bir ekonomik darboğazın içinde. 2016 bütçesini ham petrol fiyatında ortalama 50 dolar hesabıyla yapan Rusya, Brent petrolünün varil fiyatının 27 dolara kadar inmesiyle zor günler yaşıyor. Haziran 2014’te 502 milyar dolar olan Rusya’nın toplam dış borcu şu anda 515,3 milyar dolar.

Sutyagin, Rusya’nın bu şartlar yüzünden çekildiğini iddia ediyor. Buna katılmıyoruz. Zira Esad düşerse, Rusya’nın Suriye’de şu an harcadığı paradan çok daha fazlası gider. Hatta bunun yaratacağı siyasi sonuçların yanında ekonomik sonuçlar okyanusta su damlası kalır. Zaten Rusya Suriye’de ne kadar askeri harcama yapıyor ki? Hatırlayınız, Aralık ayında, 2016 yılı için Rusya’nın Suriye’deki harcamalarına dair resmi açıklama yapılmıştı. Rusya Silahlı Kuvvetleri’nin 2016 yılında Suriye’de düzenleyeceği askeri operasyonlarda en az 1.2 milyar dolar harcayacağı söylendi. Hadi 2 milyar dolar olsun! Bu maliyet için Rusya Suriye’den çekilir mi? Hiç mantıklı değil!

Diğer açıklamaları ayrı ayrı ele almaya gerek yok. Zira her biri doğruluk payı içeriyor. Daha önceki yazılarımızda ifade etmiştik: Suriye’de işler güç yoluyla yürür. Masaya güçlü bir şekilde oturmanız lazım. Esad Cenevre’ye güçlü bir şekilde oturdu. Halep kuşatıldı, Lazkiye-Hatay sınırı arasında güvenlik sağlandı. Muhaliflerin beli kırıldı. Bu şartlar altında, Putin’in istediği zaman dönebileceği evinden çekildiğini açıklaması fazla bir şey ifade etmiyor. Kaldı ki Rusya’nın Suriye’deki asıl etkisi hava gücü. Ve Putin de hava saldırılarının süreceğini açıkladı. Kısacası, Suriye sahasında yeni bir şey yok!

bolsevik.org