Amerika Komünist Olursa- Lev Troçki

İçinde yaşadığınız kapitalist toplumsal düzenin çözemediği zorluklar ve sorunlar sonucu Amerika komünist olursa şunu fark edecektir ki, komünizm tahammül edilmez bir bürokratik zorbalık ve bireylerin sıkı disiplin altına sokulması olmak ne kelime, daha fazla bireysel özgürlük ve ortaklaşa bolluk demektir.

Şu anda Amerikalıların çoğu komünizmi yalnızca Sovyetler Birliği deneyimi ışığında görüyorlar. Onlar Sovyetizmin, Sovyetler Birliği’nin kültürel olarak geri halkları için doğurduğu maddi sonucun Amerika’da da doğacağından korkuyorlar.

Komünizm onları Procrust yatağına bağlar diye korkuyorlar ve muhtemelen arzu edilir olan reformlar için bile Anglo-Sakson muhafazakârlığı seddinin aşılmaz bir engel olduğuna işaret ediyorlar. İngiltere ve Japonya’nın Amerikan sovyetlerine karşı askeri müdahalede bulunacağını iddia ediyorlar. Yeme-içme, giyinme tarzlarımız sıkı disiplin altına sokulur, kıtlık içinde karneyle geçinmeye mecbur bırakılırız, gazetelerde basmakalıp resmi propagandayı okumaya zorlanırız, aktif katılımımız olmaksızın varılan kararları düşünmeden onaylayan sallabaşlar haline sokuluruz veya hapse atılma ve sürgün korkusu altında fikirlerimizi kendimize saklayıp herkesin önünde sovyet liderlerini yüksek sesle övmemiz istenir diye korkuyla ürperiyorlar.

Enflasyondan, bürokratik zorbalıktan ve temel ihtiyaçların temininde tahammül edilmez kırtasiyecilikten korkuyorlar. Gündelik yaşamda olduğu gibi sanat ve bilimde de ruhsuz bir standartlaştırmadan korkuyorlar. Tüm politik kendiliğindenliğin ve sözde basın-özgürlüğünün, garabet bir bürokrasinin diktatörlüğü tarafından yok edilmesinden korkuyorlar. Marksist diyalektiğin anlaşılmaz sözlerine ve disiplin altına sokulmuş toplumsal felsefelere zorlanırız düşüncesiyle ürperiyorlar. Tek kelimeyle, Sovyet Amerika’nın, onlara anlatıldığı haliyle Sovyet Rusya nasıl görünüyorsa bunun bir eşi olmasından korkuyorlar.

Aslında Roosevelt’in Birleşik Devletleri Çar II. Nikola’nın Rus İmparatorluğundan ne kadar farklıysa, Amerikan sovyetleri de Rus sovyetlerinden o kadar farklı olacaktır. Ancak nasıl bağımsızlık ve demokrasi Amerika’ya devrimle geldiyse, komünizm de Amerika’ya ancak devrim yoluyla gelebilir. Amerikan mizacı enerjik ve serttir, ve bu mizaç, komünizm sağlam bir şekilde kurulmadan birkaç cam çerçeve indirmekte ve bir hayli planı altüst etmekte ısrarcı olacaktır. Amerikalıların coşkunlukları ve sportmenlikleri, uzmanlıklarından ve devlet adamı olmalarından önce gelir ve taraf olmadan, kafa kırmadan büyük ölçekli bir değişiklik yapmak Amerikan geleneğine aykırıdır.

Bununla birlikte, göreceli maliyeti ne kadar büyük olursa olsun, Amerikan komünist devrimi, sahip olduğunuz ulusal servet ve nüfus bakımından Rusya’daki Bolşevik Devrimine kıyasla daha zahmetsiz olacaktır. Zira devrimci nitelikteki bir iç savaşta tepedekiler bir avuç insanla yapamaz —Amerika’daki zenginliğin onda dokuzunu elinde bulunduran yüzde beşlik veya onluk kesim. Bu bir avuç kapitalist, karşı-devrimci ordularını yalnızca alt-orta sınıflardan oluşturabilir. Bu durumda bile, devrim, tek kurtuluş yolunun sovyetleri desteklemekten geçtiğini göstererek, bunları kolaylıkla kendi tarafına çekebilir.

Bu grubun altındaki herkes zaten ekonomik olarak komünizme hazır durumdadır. Ekonomik depresyon işçi sınıfınızı kırıp geçirmiş ve zaten Birinci Dünya Savaşı sonrasındaki uzun tarımsal çöküş yüzünden yara almış olan çiftçilereyse ezici bir darbe vurmuştur. Bu grupların devrime karşı kararlı bir direniş göstermeleri için hiçbir neden yok; zira kaybedecek hiçbir şeyleri yok, yeter ki devrimci liderler bunlara karşı ileri-görüşlü ve ılımlı bir tutum takınsın.

Daha kim kaldı komünizme karşı savaşacak? Multi-milyonerlerinizle milyarderleriniz mi? Şu sizin Mellonlar, Morganlar, Fordlar ve Rockefellerlar mı savaşacak? Bunlar kendileri için savaşacak birilerini yanlarında görmedikleri anda mücadeleyi bırakıp tabanları yağlayacaktır.

Amerikan sovyet hükümeti çalışma sisteminizin en üst mercileri olan bankaları, kilit sanayileri ve ulaşım ve iletişim sistemlerini bir daha bırakmamak üzere eline alacaktır. Böylece çiftçilere, küçük esnaf ve işadamlarına olup biteni şöyle bir yeniden düşünmesi ve devletleştirilmiş sanayilerin nasıl çalıştığını gözlemlemesi için bol bol zaman tanıyacaktır.

İşte Amerikan sovyetlerinin gerçek mucizeleri yaratacağı yer tam da burasıdır. “Teknokrasi” ancak komünizm altında, özel mülkiyet hakları ve özel kâr güdüsü ölü ellerini sanayi sisteminizden çektiği zaman gerçekleşebilir. Hoover komisyonunun standardizasyon ve rasyonalizasyon konusundaki en cüretkâr önerilerinin bile, Amerikan komünizminin getirdiği yeni olasılıklar karşısında devede kulak kalacağına eminim.

Ulusal sanayi modern sürekli üretimin olduğu otomotiv fabrikalarınızdaki bant hattında örgütlenecektir. Bilimsel planlama artık yalnızca tekil fabrikalarda değil, tüm ekonomik sistemde uygulanacaktır. Sonuçlarsa parmak ısırtıcı olacaktır.

Üretim maliyetleri şimdiki rakamların yüzde 20’sine veya daha azına düşecektir. Bu da çiftçilerinizin satın alma gücünü süratle artıracaktır.

Elbette Amerikan sovyetleri, gönüllü kolektifleştirmenin fiilî örnekleri olarak, kendi devasa çiftlik işletmelerini kuracaktır. Çiftçileriniz ayrı zincirler olarak kalmanın mı yoksa ortak halkaya katılmanın mı daha kârlı olduğuna kendileri karar verecektir.

Aynı yöntem küçük işletmeleri ve sanayileri ulusal sınaî örgütlenmeye çekerken de kullanılacaktır. Sovyetlerin hammaddeleri, kredileri ve sipariş kotalarını kontrol etmesiyle bu ikincil sanayiler kendi yağlarında kavrulmaya devam edebilir; ta ki peyderpey ve zorlama olmaksızın toplumsallaşmış çalışma sisteminin içinde eriyene kadar.

Zorlama olmaksızın! Amerikan sovyetleri, koşulların Rusları zorladığı şiddet önlemlerine başvurmak zorunda kalmayacaktır. Amerika Birleşik Devletleri’nde, tanıtım ve reklâm bilimi sayesinde orta sınıfın desteğini kazanacak araçlara sahipsiniz. Geri kalmış Rusya’daki sovyetlerse, büyük çoğunluğu fakir ve okuma yazma bilmeyen köylüleriyle bu elverişliliğe sahip değildi. Bu, teknik donanımınız ve zenginliğiniz yanında, önümüzdeki komünist devriminin en önemli niteliğidir. Sizin devriminizin karakteri bizimkinden daha sarsıntısız olacaktır; temel meseleler kararlaştırıldıktan sonra, enerji ve kaynaklarınızı bedeli ağır toplumsal çatışmalarda harcamayacaksınız; ve sonuç olarak çok daha hızla ilerleyeceksiniz.

Amerika’da dine olan bağlılık ve bunun yoğunluğu bile devrime bir engel teşkil etmeyecektir. Eğer kişi Amerika’da bir sovyet perspektifini benimserse, psikolojik frenlerin hiçbirisi toplumsal krizin baskısını geciktirecek kadar dirayetli olamayacaktır. Bu durum tarihte birçok kez kanıtlandı. Ayrıca İncilin kendisinin, hayli patlayıcı bazı aforizmalar barındırdığı da unutulmamalıdır.

Gerçekleşecek sovyet devriminin görece çok az muhalifine gelince, insan burada ipleri Amerikan yaratıcı dehasına bırakabilir. İkna olmayan milyonerlerinizi alıp, canları ne isterse yapabilecekleri, manzaralı bir adada, ömür boyu kiradan muaf bir tatile gönderebilirsiniz.

Bunu gönül rahatlığıyla yapabilirsiniz, zira herhangi bir dış müdahale tehdidinden korkmanız gibi bir durum söz konusu değil. Rusya’ya müdahalede bulunmuş Japonya, İngiltere ve diğer kapitalist ülkeler Amerikan komünizmini gıklarını bile çıkarmadan uzaktan uzağa seyredecektir. İşin aslı, kapitalizmin kalesi olan Amerika’da komünizmin zaferi, komünizmin diğer ülkelere yayılmasına sebep olacaktır. Belki de Japonya, daha Amerikan sovyetleri kurulmadan önce komünist saflara katılmış olacaktır. Aynı durum İngiltere için de geçerlidir.

Her ihtimali göz önünde bulundurmak açısından, yine de, İngiltere’deki majeste hazretlerinin, donanmasını Sovyet Amerika üzerine yollaması çılgınca bir davranış olacaktır; ülkenin güney ve daha muhafazakâr yarısına gerçekleşecek olası bir hücum da buna dahil. Herhangi bir başarı şansı olmadığı gibi, ikinci sınıf bir askeri maceradan öteye de geçemeyecektir.

Amerikan sovyetleri kurulduktan birkaç hafta veya ay sonra, Pan-Amerikanizm bir siyasal gerçeklik haline gelecektir.

Oluşturduğunuz federasyon, Orta ve Güney Amerika hükümetlerini bir mıknatıs gibi kendisine çekecektir. Aynı şekilde Kanada’yı da. Bu ülkelerdeki halk hareketi o kadar güçlü olacaktır ki, pek az bedelle ve kısa bir zamanda bu büyük birleşme sürecini zorlayacaktır. Amerikan sovyetlerinin ilk yıldönümünde Batı Yarıkürenin (Amerika kıtası), başkenti Panama’da olmak üzere Kuzey, Orta ve Güney Amerika Sovyet Birleşik Devletleri haline dönüşeceğine bahse girmeye hazırım. Böylece Monroe Doktrini ilk kez dünya işlerinde, her ne kadar yazarının öngördüğü anlamıyla olmasa da, bütünlüklü ve olumlu bir anlam kazanacaktır.

Bazı azılı muhafazakârlarınızın sızlanmalarına karşın, Roosevelt ABD’yi sovyetleştirmeye soyunmuş değil.

NRA Amerikan kapitalizmini yıkmayı değil, aksine, sermayenin önündeki güçlüklerin üstesinden gelerek onun temellerini sağlamlaştırmayı amaçlıyor. Amerika’ya komünizmi Mavi Kartal değil, Mavi Kartalın üstesinden gelmekte kifayetsiz kalacağı zorluklar getirecektir. Beyin Vakfınızın “radikal” profesörleri devrimci değil, yalnızca korkuya kapılmış muhafazakârlardır. Başkanınız “sistemler”den ve “genellemeler”den nefret ediyor. Fakat bir sovyet hükümeti olanaklı tüm sistemlerin en iyisi, eylem halindeki devasa bir genellemedir.

Ortalama bir insan sistemden ve genelleştirmelerden haz etmez. Ortalama bir insanın istediği somut şeylerin sistem tarafından verilmesi, komünist devlet adamlarının görevidir: yemeği, sigarası, eğlencesi ve kendi kravatını, evini, arabasını seçme özgürlüğü. Sovyet Amerika’da bu konforu sağlamak kolay olacaktır.

Çoğu Amerikalı, Sovyetler Birliği’nde bizim bütün temel endüstriyi baştan inşa etmek zorunda kalmamızdan dolayı yanlış bir fikre kapılmış durumda. Böyle bir şey, devasa tarımsal alanları ve endüstriyel üretimi azaltmaya zorlandığınız Amerika’da gerçekleşmeyecek. Nitekim devasa teknolojik donanımınız kriz yüzünden felce uğradı ve çoktan yaygara koparılmaya başladı. Ekonomik canlanmanın başlangıç noktası olarak halkınızın tüketimini hızlıca arttırabilirsiniz.

Buna diğer ülkelerde olamayacak kadar hazırsınız. Başka hiçbir yerde iç pazarın çalışması ABD’deki yoğunluğa ulaşmadı. Bu sizin banklarınız, tröstleriniz, bireysel iş adamlarınız, tüccarlarınız, gezici satış temsilcileriniz, çiftçileriniz tarafından iç ticaret stokunun bir parçası olarak yapıldı. Sovyet hükümetiniz açıkça bütün ticaret sırlarını açığa çıkartacak; kişisel kar için yapılan bütün araştırma bulgularını birleştirerek onları ekonomik planlamanın bilimsel temeli haline getirecek. Bunu yaparken hükümetiniz aydın ve eleştirel tüketicilerden oluşan geniş bir sınıfın varlığıyla desteklenecek. Kamulaştırılmış anahtar endüstrilerle özel işleriniz ve demokratik tüketim kooperatiflerini biraraya getirerek, halkınızın ihtiyaçlarına hizmet edecek oldukça esnek bir sistem geliştireceksiniz.

Bu sistem, bürokrasi ve polis zoruyla değil nakit para aracılığıyla çalışacak.

Sizin her şeye gücü yeten dolarınız yeni Sovyet sisteminizin işlemesinde önemli bir rol oynayacak. “Planlı Ekonomi” ile “idari para”yı biraraya getirmeye çalışmak büyük bir hata olur. Paranız planlamanın başarısı ya da başarısızlığını ölçmek için bir düzenleyici rol oynamalıdır.

Sizin “radikal” profesörleriniz kendilerini “idari paraya” adadıkları için ölüm fermanlarını imzaladılar. Bu, dağıtım ve üretim sisteminizi tamamını kolaylık enkaza çevirebilecek bir akademik düşüncedir. Bu, elzem ihtiyaçların mali sahada resmi değerlere dönüştüğü Sovyetler Birliği’nden çıkartılabilecek büyük bir derstir.

Rusya’da stabil altın rublenin eksikliği bizim yaşadığımız bir çok ekonomik sorun ve felaketin temel sebeplerinden biri. Sabit bir para sistemi olmaksızın, maaşları, fiyatları ve malların niteliklerini düzenlemek imkânsızdır. Sovyetlerdeki stabil olmayan ruble, taşıyıcı bant fabrikasında farklı kalıpların üretilmesi gibidir. İşlemez.

Sosyalizm para için idari kontrolü ele almayı başardığında sabit altın tedavülünü terk etmek mümkün olacaktır. O zaman para sadece sıradan bir kağıttan ibaret olacaktır. Sosyalizm geliştikçe bu kağıt parçaları da yok olacak ve kişisel tüketimde kontrole – parayla ya da idare aracılığıyla- gerek kalmayacak, zira her şey herkese yetecektir!

Böyle bir şey henüz gerçekleşmedi ancak Amerika bu seviyeye kesinlikle diğer ülkelerden daha hızlı bir şekilde ulaşacaktır. O zamana kadar, bu seviyeye erişmenin tek yolu sisteminizin çalışması için etkili bir düzenleyiciliği ve tedbirleri sürdürmektir. Doğrusu, ilk birkaç yılda planlı ekonominin eski moda kapitalizmden daha fazla sağlam paraya ihtiyacı var. Bütün çalışma sektörünü düzenleme amacıyla para birimini düzenleyen profesör aynı anda iki ayağını da kaldırarak yürümeye çalışan birine benzer.

Sovyet Amerika doları sabitleyebilecek kadar altın stokuna sahip olacaktır- para biçilemez bir varlık. Rusya’da biz bir yılda endüstri tesislerimizi %20-30 büyütebiliyoruz ama- değersiz bir rubleye sahip olduğumuzdan- bu artışı yeterince etkili bir şekilde dağıtamıyoruz. Bu, kısmen, bürokrasinin para sistemimizi tek taraflı yönetmesine izin verdiğimiz için oldu. Siz bundan uzak durabileceksiniz. Sonuç olarak, halkınızın zenginliği ve rahatlığında hızlı bir ilerleme kaydederek bizden hem artan üretimde hem de dağıtımda çok daha üstün olacaksınız.

Tam burada, bizim zavallı kitle tüketicilerimiz için olan standart üretimimizi taklit etmek durumunda kalmayacaksınız. Biz Çarlık Rusya’sından fakirliği, düşük yaşam şartlarına sahip olan kültürel olarak gelişmemiş bir köylülüğü miras aldık. Biz fabrikalarımızı ve barajlarımızı tüketicilerimizin ihtiyaçlarına göre inşa etmek zorundayız. Sürekli para enflasyonuna ve korkunç bir bürokrasiye sahibiz.

Sovyet Amerika bürokratik metotlarımızı taklit etmek zorunda kalmayacak. Temel ihtiyaçlarımızdan yoksun kaldık; bir parça ekmek, bir parça kumaş için birbirimizle kapışır hale geldik. Bu cebelleşmenin içinde bürokrasimiz en güçlü arabulucu olarak uzlaşmacı olmak için adım attı. Öte yandan siz, bizden çok daha varlıklısınız ve halkınızın temel ihtiyaçlarını karşılamak sizin için hiç de zor değil. Dahası, ihtiyaçlarınız, zevkleriniz ve alışkanlıklarınız bürokrasinizin ulusal geliri bölmesine asla izin vermeyecek. Bunun yerine toplumunuzu, kar değil insani ihtiyaçları üretmek için düzenlediğinizde, tüm nüfusunuz farklı akımlar, gruplar ve kendi etraflarında birleşecek. Birbirleriyle mücadele içinde olacaklarından kibirli bürokrasinin kendini dayatmasına olanak tanımayacaklar.

Böylece Sovyet uygulamasıyla, yani demokrasiyle -gelişmiş en esnek devlet biçimiyle-, bürokrasinin büyümesinin önüne geçebilirsiniz. Sovyet örgütlenmesi mucizeler yaratmaz ancak en basit haliyle halkın isteklerini yansıtmalıdır. Bizdeki Sovyet örgütlenmesi tek bir partinin siyasi tekelinin bir sonucu olarak bürokratikleşti ve bürokrasinin kendisi haline geldi. Bu durum, fakir ve geri bir ülkede sosyalist öncülüğün özel zorluklarının bir sonucudur.

Rusya’ya dayatılan koşul ve tedbirlere ihtiyaç ve fırsat olmadan Amerikan sovyetleri güçlü ve enerjik olacaktır. Sizin ahlaksız kapitalistleriniz yeni düzende kendilerini yer bulamayacaklar. Henry Ford’u Detroit Sovyet’inin lideri olarak hayal etmek oldukça zor!

Yine de çıkarlar, gruplar ve fikirler arasındaki çatışma sadece olası değil, aynı zamanda kaçınılmazdır. Bir yıllık, beş yıllık, on yıllık faaliyet geliştirme planları; ulusal eğitim için projeler; yeni temel ulaşım yollarının inşası; çiftliklerin dönüşümü; Latin Amerika’nın teknolojik ve kültürel olanaklarının iyileştirilmesi programı; stratosfer iletişimi için bir program; soy ıslahı – tüm bunlar anlaşmazlıklara, seçim yarışlarına, gazeteler ve toplantılardaki ateşli tartışmalara yol açacak.

Sovyet Amerika, Sovyet Rusya bürokrasisinin medya tekelini taklit etmeyecek. Sovyet Amerika tüm basım fabrikalarını, kağıt fabrikalarını ve dağıtım araçlarını kamulaştıracak; ancak bu tamamen menfi bir tedbir olacaktır. En basit haliyle, özel sermayenin hangi yayınların yapılacağına izin veremediği; ilerici yoksa gerici mi, ‘ıslak’ ya da ‘kuru’ mu, tutucu yoksa pornografik mi olacağına karar veremediği bir ortam olacaktır. Sovyet Amerika yazılı basının sosyalist bir rejimde nasıl işleyeceğine dair çözümler üretmelidir. Sovyetlerde yapılan seçimlerdeki temsiliyet oranları esas alınarak yapılabilir.

Böylece her bir gruptaki vatandaşların basının gücünü kullanması sayılarına göre belirlenecektir. Aynı prensip toplantı salonlarının kullanımında, canlı yayınlardaki zaman paylaştırmasında da yapılabilir.

Böylece yayınların yönetimi ve izleyeceği politika bireylerin çek defterlerine göre değil, grupların fikirlerine göre belirlenecektir. Bu da demek oluyor ki; her yeni fikir, tarih boyunca olduğu gibi, var olma hakkını kanıtlamaya zorlanacaktır.

Zengin Sovyet Amerikası araştırma, icat etme, keşfetme ve her alandaki deneyler için muazzam kaynaklar ayıracaktır. Mimarlarınızı ve heykeltraşlarınızı, alışılmamış şairlerinizi ve cesur filozoflarınızı ihmal etmeyeceksiniz.

Hatta geleceğin Sovyet Yankeeleri, bu alanların şimdiye kadar hep ustası olmuş Avrupa’yı geçecektir. Avrupalılarda teknolojinin gücüyle insan kaderini etkileme kavrayışı çok azdır ve krizden beri ‘Amerikancılığa’ karşı alaycı bir üstünlük tavrı bürünmüşlerdir. Oysa ki Amerikancılığın ortaya çıkışı Orta Çağlar ile modern dünya arasındaki esas ayrım çizgisini işaretler.

Şimdiye kadar, Amerika’nın doğayı fethetme çabası o kadar vahşi, o kadar ateşli olmuştur ki felsefelerinizi modernleştirmek ya da kendi sanatsal biçimlerinizi yaratmak için hiç zamanınız olmamıştır. Bu nedenle Hegel, Marks ve Darwin’in doktrinlerine karşı düşmanlık besliyorsunuz. Tennessee Vaftizleri’nin Darwin’in kitaplarını yakması, evrim doktrinine karşı Amerikan nefretinin hoyrat bir yansımasıdır. Bu tavır sadece klise kürsülerinize özgü bir şey değildir. Hala genel zihinsel yapınızın bir parçasıdır.

Ateistleriniz gibi Quaker’larınız (*) da kararlı rasyonalistlerdir. Ve rasyonalizminiz deneycilik ve ahlakçılıkla zayıflamış haldedir. Sizde, büyük Avrupalı rasyonalistlerin acımasız zindeliğinden azıcık bile yoktur. Yani felsefi metodunuz, ekonomik sisteminizden ve siyasi kurumlarınızdan çok daha köhnedir.

Bugün, oldukça hazırlıksız bir şekilde, her toplumda sessizce ortaya çıkan sosyal çelişkilerle yüzleşmeye zorlanıyorsunuz. Doğayı, yaratıcı dehanızın yarattığı araçlarla fethettiniz, ancak bu araçların sadece sizi yok ettiğinin farkına vardınız. Umutlarınız ve arzularınıza karşı, adı duyulmamış servetiniz adı duyulmamış talihsizliklere yol açtı. Sosyal gelişim tek bir basit formülü olmadığını keşfettiniz. Bu sebeple de -orada kalmak için- diyalektik okuluna hücum ettiniz.

17. ve 18. yüzyıldaki geçerli düşünce ve pratiklere geri dönüş yok!

Nazi Almanya’sının romantik andavalları Avrupa’nın Kara Ormanı’nın eski ırkını ilk saflığına, ya da ilk pisliğine, döndürme hayali kurarken; siz Amerikalılar ekonomik makinenize ve kültürünüze sarıldıktan sonra soy ıslahı problemine karşı özgün bilimsel metodlar geliştireceksiniz. Bir yüzyıl içinde, ırkların buluşma noktasından yeni bir insan soyu çıkacak – İnsan denilmesini hak eden ilk soy.

Son bir kehanet: Sovyet iktidarının üçüncü yılında Amerikalılar artık sakız çiğnemeyecek!

 

(*) ABD’de bir Hristiyan mezhebi