BolÅŸevik Parti’nin en önemli isimlerinden devrimci Sverdlov, 16 Mart 1919’da yaÅŸamını yitirdi. Kısacık yaÅŸamına dünya tarihini etkileyecek büyük iÅŸler sığdırdı.”Ekim ayaklanmasının fiili genel sekreteri” Sverdlov’un anısı ve kiÅŸiliÄŸi bugüne ışıktır..
“Devrim denilen fırtınalı mücadele içinde, her devrimcinin kendi nöbet yerinde, küçük de olsa her grubun çalışmasının tartışmalara boÄŸulduÄŸu bir sırada, mücadele içinde kazanılmış yüksek ahlaki saygınlığın tartışmasız kabul edilen ve gücünü hiç şüphesiz soyut bir ahlaktan deÄŸil de devrimci savaşçının ahlakından, devrimci kitlelerin ahlakından alan bir saygınlığın çok büyük önemi vardır.” Yakov Mihailoviç Sverdlov iÅŸte bu saygınlığın, sosyalist devrim mücadelesine adanmışlığın, güçlü bir devrimci otoritenin ve hem partisinin bütün kadrolarıyla hem de kitlelerle sıkı iliÅŸkileri olan bir örgütçünün cisimleÅŸmiÅŸ haliydi.
Sverdlov, 1885 yılında Moskova yakınlarındaki Nijni- Novgorod’da zanaatla geçinen bir Yahudi ailesinde dünyaya geldi. Yahudi’lere yönelik baskıların, yoksulluÄŸun, Çarlık baskısının Rusya’sında, genç Sverdlov’un yolu devrimci mücadeleyle çok erken yaÅŸlarda kesiÅŸti. 17 yaşında Rus Sosyal-Demokrat İşçi Partisi’ne katıldı. Lenin’in fikirlerinden etkilendi ve BolÅŸevik fraksiyonda parti çalışmalarını yürüttü. Ural bölgesinde partinin en etkili ve sevilen simalarındandı. 1905 devrimini yaÅŸadı ve 1906’da tutuklandı. 1917’ye kadarki yılların büyük çoÄŸunluÄŸu tutuklanmalar ve sürgünlerle geçti. Bunlar Sverdlov’u yıldırmaktan ziyade çelikleÅŸtirdi, devrimci iradesini biledi.
Sverdlov, Bolşevik partinin en önemli örgütçülerindendi. Bir örgütçünün görevini, partinin eylemliliğinin aksamadan yürütülmesini sağlamak üzere insanların seçimi ve onların çeşitli kesimlerdeki sorumlu
görevlere atanması olarak özetleyebiliriz. Bütün bir pratiÄŸin gözden geçirilmesi, uygulanması, diÄŸer eylemlerle uyumlu hale getirilmesi, aynı zamanda belirli bir eylem için en uygun insanları seçebilmek iyi bir örgütçünün yapması gereken iÅŸlerdi. Sverdlov’un yeteneÄŸi partili yoldaÅŸlarıyla ve kitlelerle sıkı iliÅŸkiler kurabilmesinden, kitlelerin ruhsal durumunu, harekete geçme potansiyelini tartabilmesinden, olaylara gerçekten yön verebilmesinden geliyordu.
Davranışları ve devrimci ahlakı her devrimcinin örnek alması gereken türdendir. Nezaket ve incelik dolu yapısıyla “emin, cesur, saÄŸlam, becerikli, örnek bir BolÅŸevik” olarak kendisinden “mükemmel bir yoldaÅŸ” olarak söz ettirmiÅŸtir. Görevini yerine getirebilmek için yoldaÅŸlar arasında edindiÄŸi saygınlık olmazsa olmazdır. Ve onun saygınlığı yaptığı iÅŸlere ve iliÅŸki kurduÄŸu yoldaÅŸlarında uyandırdığı samimiyete ve kararlılığa dayanıyordu. 1917’ye kadar pek ön planda olmayan Sverdlov adeta devrimle birlikte doÄŸmuÅŸtur. Lenin şöyle der: “Devrimin en iyi itici gücünü, devrimin zaferlerinin en derin kaynağını oluÅŸturan, iÅŸte milyonlarca emekçinin bu örgütlenmesidir.
Ve iÅŸte mücadele içinde, devrimimizin daha önceki devrimlerde hiç rastlanmamış olan somut özelliÄŸini, yani kitlelerin örgütlenmesini en iyi bir biçimde cisimleÅŸtiren önderleri, proletarya devriminin bu özelliÄŸi yaratmıştır. Her ÅŸeyden önce ve en baÅŸta bir örgütleyici olan Yakov Sverdlov’u yaratan da proletarya devriminin bu özelliÄŸidir.” Kitlelerin örgütlenmesiyle ve harekete geçmesiyle birlikte, onların önderi olarak ÅŸaha kalkan bir devrimci olmak elbette bir günün iÅŸi deÄŸildir; yılların pratik faaliyetinin, kitlelerle ve devrimci işçilerle kurulan sıkı baÄŸların, saygınlığın, adanmışlığın, çelikleÅŸmiÅŸ iradenin, güvenilir bir otorite olmanın, inanmış ve cesaret veren bir lider olmanın ürünüdür. Örgüt tabanıyla, militan önderlerle kurduÄŸu iliÅŸkilerin gücü onların önderi ve örgütleyicisi olarak ortaya çıkarmıştır Sverdlov’u.
Bir önder ve örgütleyici olarak Sverdlov’un en çok parladığı zamanlar BolÅŸevik partinin üzerine kara bulutlar çöktüğü zamandı. 1917 Temmuz Günleri’nde partinin bütün faaliyetleri engellenmeye çalışılırken ve parti militanları hapishanelere tıkılırken Sverdlov’un sakin, cesaret verici, “dengeli, yorulmak bilmez bas sesi dingin bir kararlılık yayıyordu.” Partinin bu çeÅŸit olaÄŸanüstü dönemlerde yeniden inÅŸa edilmesi Sverdlov’un iÅŸiydi. Sverdlov, Ekim Devrimi’nin hazırlıkları ve ayaklanma sırasında rolünü kusursuz bir ÅŸekilde oynamıştır. Ne de olsa örgütlemek onun iÅŸidir ve Ekim Devrimi’ni örgütlemek dendi miydi akla Sverdlov’un gelmesi gerekir.
BolÅŸeviklere dayanan ve Troçki’nin baÅŸkanlığında devrimci ayaklanma hazırlıklarını yürüten Askeri Devrim Komitesi’nin tüm önemli durumlarda yardıma çağırdığı kiÅŸi Sverdlov’du. Devrim esnasında “parti hatlarında tüm ipler BolÅŸevik kadroları tek tek tanıyan Sverdlov’un ellerindeydi.” Bu yüzden Troçki onun için “Ekim ayaklanmasının fiili genel sekreteri” demiÅŸtir.
Devrimden sonra, Tüm Rusya Sovyetleri Yürütme Komitesi BaÅŸkanı olarak sahneye çıkar Sverdlov. Devrimden sonraki zor günlerde yoÄŸun bir çalışma gösterir. Her pratik sorunun dermanı olarak görülmek kolay deÄŸildir. Ancak o iÅŸlerin geliÅŸigüzel, bireysel olarak halledilmesinden, kendisi halletmiÅŸ olsa bile, hoÅŸlanmaz; iÅŸleri örgütlü bir ÅŸekle sokmak için çalışır. Tükenmek bilmez enerjisiyle ölene kadar devrim için mücadele eden Sverdlov, 1919’da henüz 34 yaşındayken, yakalandığı salgın hastalık yüzünden devrimi büyük bir örgütçüden, saygın bir önderden yoksun bırakmıştır.
