Mahsa Amini’nin Öldürülmesi Sonrasında İran’da Öfke Büyüyor – Kaveh Rouzbeh

İran’da ahlak polisi tarafından uygulanan şiddet sonrası dört gün komada kalan Mahsa Amini, Tahran’daki Kasra hastanesinde hayatını kaybetmişti. Amini’nin katledilmesi İran’da büyük tepki yarattı. Kasra Hastanesi’nde ölüm haberinin yayınlanmasının ardından Tahran’da halk protestoları başladı.

Akrabalarını ziyaret etmek için Sakız kentinden ailesiyle birlikte Tahran’a giden 22 yaşındaki Mehsa (Zhina) Emini, 13 Eylül Salı günü polis tarafından uygulanan şiddet nedeniyle komaya girdi ve hastaneye kaldırıldı. Tahran’daki Kasra Hastanesi’nin yoğun bakım ünitesinde birkaç gün kaldı. Hastanenin web sitesinde yayınlanan açıklamaya göre, Amini hastaneye getirildiğinde yaşama şansı kalmamıştı.

Öte yandan Amini’nin cenazesi konusunda da Molla rejimi baskıyı artırırken, ailenin cenazenin toplumsal bir protestoya dönüşmemesi konusunda rahatsız edildiği belirtildi.

İran’da özellikle kadınlar aylardır giyim kuşam konusunda Molla rejiminin gösterdiği baskılara karşı protestoları yükseltiyor ve başörtüsü çıkarma eylemleri gerçekleştiriyordu. Protestolar birçok kez saldırıya uğrasa da Amini’nin öldürülmesi eylemlere yönelik müdahalenin boyut atladığını gösteriyor. Bu durum protestoların da aynı şekilde kitleselleşmesine neden oluyor.

Amini’nin ölümünün ardından kısa bir süre sonra protestolar Molla rejimine yönelik genel bir öfke patlamasına dönüşürken, “Diktatöre Ölüm” sloganı en çok yükselen sloganlardan biri olarak dikkat çekti. Sakız Ayçı Mezarlığında yapılan cenaze töreninden sonra Sakız ve Senendec kentlerinde de protestolar düzenlenirken her zaman olduğu gibi rejim yine şiddete başvurdu ve bazı noktalarda kitlelerin üzerine ateş açıldı. Sosyal medyada yapılan paylaşımlarda Sakız protestolarında yaralananlardan bazılarının kafalarına ve göğüslerine isabet eden kurşunlarla ağır yaralandığı ve yaralananların Tebriz’e götürüldüğü belirtiliyor. Bu protestolarda yaralananlardan biri olan Kian Derakhshan’ın yakınları haber ajanslarına dört kurşun isabet ettiğini ve Sakız’daki doktorların kalbinden üç kurşunu çıkarabildiklerini söyledi. Sakız’daki doktorların Kian Derakshan’ın başına isabet eden kurşunu çıkaramadığı ve Tebriz’e nakledildiği de eklendi.

Aynı zamanda insan hakları örgütü Ha Ngao, Sakız’daki yaralılardan birinin fotoğrafını yayınlarken, gözüne bir kurşun isabet ettiğini ve bu 18 yaşındaki çocuğun gözünü kaybettiğini yazdı. Örgüt, Sakız’da özel kuvvetlerin doğrudan ateşi sonucu 33 kişinin yaralandığını ve beşinin fiziksel durumlarının kötüleşmesi nedeniyle Tebriz’deki tıp merkezlerine nakledildiğini bildirdi.

Ayrıca Senendec’deki protestolarda pompalı tüfekle üç kişi yaralandı. Biri 14 yaşında bir genç kız olmak üzere iki kişi darp ve coplarla yaralanarak hastaneye kaldırıldı.

Ha Ngao Cumartesi günü Saqqez’deki protestolarda en az 8 kişinin tutuklandığını ve tutuklananlardan Arin Majidzadeh ve Midia Rahimi’nin 17 yaşında olduğunu duyurdu. Ayrıca, Sanandaj’da beş kişi daha tutuklandı.

Cumartesi günü ise protestocular Mahsa Amini’nin cenazesinin ardından Sakız Valiliği önünde toplandı. Cumartesi akşamı binlerce Senendec sakini, Mahsa Emini’nin öldürülmesine karşı bir sokak mitingi düzenleyerek ve Sakız halkına dayanışma ve destek için hükümet karşıtı sloganlar atarak öfkelerini dile getirdiler.

Ayrıca, Mahsa Amini cinayetini protesto etmek için Tahran’daki parlamento binası önünde toplanmayı planlayan yaklaşık 15 aktivist tutuklandı.

Pazar günü Tahran Üniversitesi’nden bir grup öğrenci Mahsa Amini’nin öldürülmesini protesto ederek üniversite çevresinde yürüyüş yaparak “Kadın, yaşam, özgürlük” gibi sloganlar atıldı.

Öğrenciler, Farsça ve Kürtçe “Ölmek istemiyorum” ve “Kanımız çiğnenmeyecek” yazılı pankartlar açtılar.