Kolombiya’da Tarihi Referandumdan Hayır Çıktı- Şimdi Ne Olacak?

Kolombiya’da dün halk oylamasına sunulan barış anlaşması, yüzde 50,24 oyla reddedildi. Böylelikle FARC’ın imza attığı berbat anlaşma bile sağın baskısı altında reddedilmiş oldu. Anlaşma şartlarının FARC için tek kazanımı oldukça sınırlı ve geleceği belirsiz bir toprak reformu ile FARC üyelerinin siyasi yaşama katılmasına izin verilmesiydi.

Referandumdan çıkan hayır oyları FARC için ciddi bir çıkmazı işaret ediyor. Diğer sağ kanat siyasi aktörlerle uzlaşma ve referandum yoluyla kendisini sağlama almak isteyen Kolombiya Cumhurbaşkanı Juan Manuel Santos da kendi eliyle süreci zora soktu ve ciddi bir siyasi krizin kapısını aralamış oldu. 

Bogota yönetimi ile Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) arasında imzalanan ve 260 bin kişinin hayatını kaybettiği 52 yıllık iç savaşı bitirmek için atılan en ciddi adım olan anlaşma, 4 yıllık bir müzakere süreci sonunda, geçen hafta imzalanmıştı.

Anlaşmanın yürürlüğe girebilmesi için ise referandumda onaylanması gerekiyordu.

Katılım oranının yüzde 38’de kaldığı referandumda 13 milyon seçmen oy kullandı. Anlaşmaya “Hayır” diyenlerin sayısı, “Evet” diyenlerden yaklaşık 63 bin fazla oldu.

Şimdi Ne Olacak

FARC 52 yıllık savaşın ardından silah bırakıp siyasi parti kurarak 6 ay içinde sivil siyasi sürece katılmayı planlıyordu. 52 yıllık savaşın sonunda sıfıra yakın bir sonuçla silah bırakacaklar ve sivil siyasette de sol reformist bir parti olarak kendilerine yer edinmeye çalışacaklardı.   

Kolombiya siyasetinin güçlü isimlerinden olan ve geçmişte FARC’a karşı yürütülen operasyonları kararlılıkla uygulayan eski cumhurbaşkanı Alvaro Uribe ise Santos’u FARC’a karşı çok yumuşak davranmakla suçluyordu. Nitekim referandumda hayır cephesinin başını çeken Uribe, FARC üyelerinin hapis yatmasını isterken FARC gerillalarının siyasi sürece katılmasını şiddetle karşıydı. Yürüttükleri etkili kampanya kılpayı da olsa başarıya ulaşmış durumda.

Cumhurbaşkanı Santos ve “Timoşenko” olarak bilinen FARC lideri Timoleon Jimenez, savaşa ger dönmemekte ısrarlı olduklarını vurgulasalar da bu sonuç özellikle FARC için ağır bir darbe oldu. Santos için mesele esas olarak kendi kariyeriyle alakalı olsa da FARC için söz konusu olan çok ama çok daha fazlası. Uzun yıllardır tıkanmış olan gerilla stratejisine geri dönüşün çok zor olduğu bir durumda FARC daha fazla ödün vermeye zorlanacak. Uribe’nin başını çektiği aşırı sağa istediğini vermek ise gerillaların hapis yatmasına kadar uzanan bir dolu kabul edilemez isteği beraberinde getirecek.  

İşçi sınıfının kıtasal sosyalist devrim perspektifine sahip olmadan devrim adına hareket etmenin mümkün olmadığını FARC deneyimi de bir kez daha gösteriyor.