Yeni Yasa Tasarısı Mecliste Kabul Edildi: “Rantsal Dönüşüm” Artarak Devam Ediyor!

AKP iktidarı döneminde, sıklıkla gündemde yer alan “kentsel dönüşüm” tartışmaları son zamanlarda gündemdeki yerini tamamen sağlamlaştırmış durumda. 6 Şubat 2023’te medyana gelen depremlerin ardından kentsel dönüşüm başlığına yönelik hem iktidar hem de çeşitli bileşenler tarafından çeşitli söylemler artarak devam ediyor.

AKP iktidarı döneminde 8 imar affı çıkarıldı. Son imar affı 2018 yılında çıkarılmış; 31 Aralık 2017’den önce yapılan “ruhsatsız ya da ruhsata aykırı” imar sorununu çözmek temel amaç olarak belirtilmişti. Peki, sorun yalnızca ruhsatsız ya da ruhsata aykırı yapıların imar sorunu muydu?

Bir gecede inşa edilen ve kentsel yapıyı, planlamayı hiçe sayan yapıların denetimi neden yapılmıyordu? Denetimdeki temel eksiklik, AKP’nin ekonomik açıdan temel ilerleme kaynağı olarak gördüğü ve milyarlarca “kıyak yatırım” yaptığı inşaat sektöründe sorunlar neden artarak devam ediyor?

Bilinmelidir ki süslü paylaşımlarla pazarlanan “inşaat politikası” aslında AKP’nin müteahhitleri besleme projesidir. Rant odaklı yaklaşımla yoksul mahalleler sermayeye birer birer peşkeş çekilmektedir. Bir örnek olarak sit alanlarının derece değişiklikleriyle inşaat firmalarına açılması ve deyim yerindeyse patronlara “Yürü ya kulum” denmesi gösterilebilir.

TBMM’de son kabul edilen “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” ilgili konunun bağlandığı son nokta oldu. Bu değişiklikle birlikte Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı mevcutta bina bulunan alanları da artık rezerv alan ilan edebilecek. Rezerv alan ilan edilen yerlerdeki konutlar, mahkeme süreci dahil olmak üzere 90 gün içinde boşaltılacak ve tüm bu süreçlerde bakanlık yetkili olacak, belediyeler sürecin parçası olamayacak. Kanun teklifi incelendiğinde, itirazlar ve çeşitli prosedürler için belirlenen sürelerin oldukça kısa olması, AKP’nin ne kadar aceleci davrandığının da bir göstergesi. Bu değişiklik sonrası, Kadıköy’de mevcut binanın olduğu bir alan rezerv alan ilan edilerek 90 gün içinde yıkılabilecek.

Bütün bir tarihi boyunca yaşamın her alanında rant odaklı politikalar güden AKP, bu kararla inşaat sermayesinin yeniden ellerini ovuşturmasına vesile oldu. Kaz Dağları’ndan Kuzey Ormanları’na, Akbelen Ormanı’ndan kıyı şeritlerine doğayı talan etme konusunda “uzmanlaşan” iktidar, kentleri de sermayenin insafına terk ediyor.