Metal’de EMİS İşverenleriyle TİS İmzalandı: Sonuçlar Neyi Gösteriyor?
Metal işkolunda 2015’deki kitlesel eylemlerin ardından bir dizi işveren, sektörün büyük patron örgütü MESS’den ayrılarak Elektromekanik Metal İşverenleri Sendikası’nı (EMİS) kurmuşlardı. ABB, General Elektrik ve Schneider işletmelerini kapsayan EMİS ile Birleşik Metal-İş Sendikası arasında yürütülen toplu iş sözleşmesi görüşmeleri sonuçlandı. Birleşik Metal-İş ile EMİS arasında TİS imzalandı.
Birleşik Metal-İş Sendikası’ndan yapılan açıklamaya göre TİS ile ücretlerde ilk 6 aylık dönem için yüzde 24 oranında ücret artışı; ikinci 6 ay için enflasyon oranında, üçüncü 6 ay için enflasyon + 2 puan oranında, dördüncü 6 ay için enflasyon oranında ücret zammı kararlaştırıldı.
Sosyal haklarda ise birinci yıl için %35 artış, ikinci yıl için enflasyon + 2 puan artış kararlaştırıldı.
Birleşik Metal-İş Sendikası Genel Yönetim Kurulu tarafından yapılan açıklamada “Bu sözleşme bugüne kadar Türkiye’de yapılan en iyi sözleşmelerden birisidir.” ifadeleri kullanıldı.
2018 başında MESS işverenleriyle 3 sendika (Birleşik Metal-İş, Çelik-İş ve Türk Metal) imzalanan TİS de %24 zam içeriyordu. Hatırlanırsa bu sözleşmenin imzalanmasından sonra kimi çevreler bunun bir “satış sözleşmesi” olduğunu ileri söylese de Sosyalist Gündem’de bu sözleşmenin metal işçileri açısından ciddi bir kazanım olduğunu vurgulamıştık. İşçi sendikalarının ilk talebi %38’den aşağı düşülmüş olsa da MESS tek haneli zam önerilerini, devasa bir grev tehdidi nedeniyle %24’e çıkarmak zorunda kalmıştı.
Oysa aradan geçen 8 aylık sürede ülke ekonomisindeki değişimleri dikkate aldığımızda EMİS sözleşmesinin yılbaşındaki MESS sözleşmesinden geride kaldığını görüyoruz. Çünkü Şubat başında 3,75 TL olan dolar kuru bugün 5,70 seviyelerinde. Yani dolarda %50’lik bir artış var bu süre zarfında. Yine Şubat ayında enflasyon %10 seviyesindeyken Eylül ayı resmi tüketici enflasyon oranları %24,52. Pazardaki gerçek fiyat artışları ise temel ihtiyaç maddelerinin çoğunda çok daha fazla.
Görülüyor ki MESS sözleşmesinden EMİS sözleşmesine emekçiler daha zor şartlara mahkum oldular ve gerçek yoksullaşma derecesi daha da artmış durumda. Bu yüzden 2018 başında imzalanan ve son yıllardaki gelir ve hak düzeyindeki aşınmayı kısmen telafi eden %24’lük ücret zammı, bugün bu telafi işlevini görmekten daha uzak.
Birleşik Metal-İş’in EMİS ile imzaladığı TİS’in “berbat” olduğunu söyleyemesek de “bugüne kadarki en iyi sözleşmelerden biri olduğu”nu hiç söyleyemeyiz.
MESS sözleşmesi, 130 bin işçinin grev kararını uygulamaya sokma resti karşısında kazanılmıştı.
Metal işçileri “tarihi sözleşmeler” elde etmek için örgütlü gücünü ve dinamizmini artırmak zorunda. Sendika üye sayılarının artırılması ilk adım, sendikaları harekete geçirecek şekilde fabrika fabrika örgütlü bir güç yaratmak ikinci adımdır. Nasıl ki yürürken adımlarımızı tek tek saymıyorsak, metal iş kolunda da bu adımları birlikte atabilmeyi öğrenmek gerekiyor.
Yaşasın Örgütlü Mücadelemiz!