Türkiye’de geçtiğimiz günlerde Japonya’da 200 bin adet basılmış Kapital Manga serisinin 2. kitabı da çıktı. Marks’ın başyapıtı niteliğindeki Kapital’ini geniş bir okuyucu kitlesi için anlaşılır kılmayı hedefleyen kitap, bir peynir fabrikası üzerinden kapitalist üretim sürecine ve Kapital’in temel kavramlarına ışık tutmayı hedefliyor.
Kapital Manga, Japon çizerler tarafından Kapital’in manga formunda öyküleştirilmesine dayanan, açıklayıcı olduğu kadar da eğlenceli bir kitap. Manga tekniği, yani Japon usulü çizgi roman, kullanılarak kitabın adeta canlandırılmış olması aslında uzun iktisadi makalelere konu olacak terimleri okuyucuyu hiç sıkmadan, tek bir karede karmaşıklığa düşmeden anlatıyor. Kapital Manga okuyucuya iki cilt halinde sunuluyor. Birinci ciltte hikâye şöyle başlıyor; babasıyla küçük bir atölyede lezzetli peynirler üreten baba-oğlu kendi yaşamlarını geçirirken oğul, pazar yerinde peynir satarken tanıştığı bir yatırımcının teklifi üzerine, sınıf atlama dürtüsüyle bir peynir fabrikası açmaya ikna olur. Bunun üzerine küçük bir fabrikadan büyük bir fabrikaya geçiş sürecindeki sermaye birikimi, emek gücü, sömürü, yabancılaşma, emek gücünün satın alınışı gibi birçok terim bu aşama içerisinde en sade biçimiyle anlatılmış. 2. ciltte ise karşımıza, Engels’in anlatıcılığında, rekabet gücünü arttırmış bir fabrika çıkıyor ve kapitalist üretim sisteminin kendi iç çelişkilerinden doğan durumlar anlatılıyor. Kapitalizmin işleyişinden vicdani olarak sorgulayan ancak rekabet piyasasında var olmak için de sömürüyü arttıran patron ‘sömürü neden ve nasıl meydana geliyor’u sorgularken okuyucuya da sorgulatıyor. Meta, para, artık değer, kar, emek gücü, kapitalist krizlerin nedenleri, bankacılık ve kredi sistemi gibi birçok kavramı ele alırken kapitalist üretim sürecinin temel işleyişini okuyucuya sunuyor.

Kitabın başarısı hem tüm bu karmaşık iktisadi süreçleri anlatmada başarılı bir çizgi yakalaması hem de bu anlatım sadeliğini manga ile birleştiriyor olmasında saklı. Büyük bir takipçi kitlesine dünyanın her yerinde sahip olan geleneksel bir teknik olan manga sayesinde Kapital hem ulaşamadığı bir kitleye ulaşmış, hem de manganın popülerliğinden faydalanarak kendini daha rahat ve renkli bir biçimde anlatma imkânına kavuşmuştur.

İyi okumalar.